Derecelendirme kuruluşları Türkiye için ne demişti?

Gözler bugün Moody's'in Türkiye'nin kredi notuna ilişkin alacağı kararda. Ekonomistler kredi yatırım yapılabilir kredi notunda ve görünümde bir değişiklik beklemiyor. 

Peki Moody's ve diğer derecelendirme kuruluşları daha önce Türkiye hakkında neler söylemişti. Gelin kısaca hatırlayalım.

Moody’s

16 Mayıs 2013

Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden "Ba1" ile "yatırım yapılabilir" seviyenin bir basamak altında olan kredi notunu bir basamak artırarak "yatırım yapılabilir" seviye olan "Baa3"e yükseltmişti.

11 Nisan 2014

Türkiye’nin yatırım yapılabilir seviyenin en altındaki Baa3 kredi notunu teyit ederken, görünümü durağandan negatife çevirmişti. Türkiye'nin not görünümünü negatife" çevirmesine gerekçe olarak,

• Yabancı ve yerli yatırımcının güvenini olumsuz etkileyen artan politik belirsizlikler
• Düşük küresel likidite koşullarının itici rol oynaması
• Türkiye'nin dış finansman pozisyonundaki baskıları göstermişti.

8 Ağustos 2014

Türkiye'ye yönelik kredi notu açıklamasını 8 Ağustos 2014'te yapması beklenen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin kredi notuna ilişkin herhangi bir güncelleme yapılmadığını belirtmişti.

Kasım 2014’te yapılan açıklamada,

• Dış kırılganlıkların, Türkiye'nin kredi notu (Baa3, negatif), banka ve şirketlerinin kredi profilleri üzerinde baskı yaratmaya devam ettiği
• Türkiye'de ekonomik büyümenin, son dört yıldır dışarıdan finanse edilen yerel taleple sağlandığı
• Türkiye'nin yabancı sermaye girişlerinden kaynaklanan volatilite nedeniyle maruz kaldığı risklerin,
• Son dönemde jeopolitik risklerin artışı, yerel politikalardaki belirsizliklere bağlı sürmesi
• Muhtemelen Fed'in kısa vadeli faizleri arttırmasının neden olacağı likidite azalması nedeniyle artış kaydetmekte olduğu yönündedir.
• ‘Bu zorluklar Türkiye'nin kredi notu, banka ve finans harici şirketlerin kredi profilleri üzerinde baskı yaratıyor’ değerlendirmesi yapıldı.

S&P

27 Mart 2013

Türkiye'nin uzun vadeli kredi notunu BB'den, BB+'ya yükseltmiş ve not görünümünü durağan olarak korumuştu. Yapılan açıklamada dikkat çeken noktalar,

• Türkiye ekonomisinin mali açıdan kendini tehlikeye atmadan toparlandığı ve dengeleme yolunda ilerlediği
• Türk ekonomisinin giderek direnç kazandığı üzerinde birleşti.

Not artışına gidilmesinin sebepleri arasında,

• Türkiye’nin dalgalı kur rejimi
• Döviz borçlanmasında temkinli limitlenme
• Derinleşen yerel sermaye piyasasının ekonomiyi potansiyel sermaye hareketlerine karşı dirençli hale getirmesi
• Kürt meselesinin çözümü konusunda kaydedilen ilerleme gösterildi.

Kürt Meselesine dair durumun daha uzun süreli olacağını düşünen kuruluş, öyle olduğu takdirde Türkiye’nin güvenlik harcamalarının azalacağını ve buna bağlı olarak sınır ticaretinin artacağını belirtti.

7 Şubat 2014

Türkiye'nin kredi notu görünümününü "durağan"dan "negatif"e çevirerek, kredi notunu "BB+" olarak koruyan S&P değerlendirmesinde öne çıkan noktalar,

• Türkiye'nin mali ve parasal politikaları, dış koşulların sıkılaşmasıyla ülkenin sert iniş potansiyelini gözler önüne serdiğine olan inanç
• Zayıf büyümenin daha kötü mali performansa yol açabilitesi ve aynı zamanda Türkiye'nin mali sektördeki aktif kalitesi üzerinde baskı yaratma unsuru
• Türkiye'de kurumsal denetim ve denge ile yönetim standartları beklenmeyen bir erozyona uğramış görünmesi. Örneğin, TCMB'nin bağımsızlığı ve şeffaflığı konusundaki herhangi bir kısıtlamanın ekonomi için bir risk teşkil ettiğine inanıyoruz."

23 Mayıs 2014

Türkiye'nin kredi notunu "BB+" ve görünümünü negatif olarak teyit etmişti.

Açıklamada dikkat çekici noktalar arasında,

• Türkiye'nin politika ortamının daha az öngörülebilir olmasının ülke ekonomisinin dış şoklar üzerinde ağırlık oluşturabileceğine ve büyümeyi aksatabileceğine inanılması
• İhracat performansında iyileşme sonucunda cari açıkta daralma işaretleri görülse de cari açık yüksek ifadeleri yer aldı.

21 Kasım 2014

Yapılan değerlendirmede Türkiye’nin kredi notunu "BB+", not görünümünü ise "negatif" olarak teyit ettiğini açıklamıştı.

Mayis 2015’te Yapılması Beklenen Türkiye Değerlendirmesine Dair,

Standard & Poor’s’un yeni Türkiye Analisti Elliot Hentov’un, açıklamasında öne çıkan noktalar,

• Türkiye için 2015’te aşağı yönlü risklerin yukarı yönlü risklerden daha fazla olduğu
•  En azından reytingin düşürülmesi yönünde 3’te 1 oranında bir risk söz konusu olması.
• Türkiye’nin önündeki en temel iki riskin dış finansman koşullarındaki ani değişiklik ve jeopolitik gelişmelere bağlı olarak değiştiği şeklinde oldu.

FITCH

Genel Bilgi: Türkiye'ye yatırım yapılabilir kredi notunu veren ilk kurum Fitch olmuştu.

‘’Fitch, 5 Kasım 2012 tarihinde Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden BB+" ile "yatırım yapılabilir" seviyenin bir basamak altında olan kredi notunu bir basamak artırarak "yatırım yapılabilir" seviye olan "BBB-"ye yükseltmişti.’’

Türkiye, yatırım yapılabilir kredi notunun son basamağına sahip. Fitch’den gelecek ek basamak not indirimiyle Türkiye yatırım yapılabilir notunu kaybedecek.

4 Nisan 2014

Türkiye’nin kredi notunu BBB- olarak teyit etti, görünümü durağanda tuttu.

Açıklamada öne çıkanlar,

• Türkiye'de Aralık ve Ocak aylarında küresel risk eğilimindeki değişimler ve iç ve siyasi gelişmelerin baskı yaratması
• Siyasi belirsizliklerin halen Türkiye’de denklemin temel bilinmeyi olmaya devam etmesi şeklinde oldu.
• Türkiye'nin makroekonomik politikasının zaman içerisinde gelişme göstermesine rağmen Türkiye ekonomisinin yüksek oranda oynaklık gösterdiği şeklinde oldu.

Ekim 2014

Türkiye'nin "BBB-" olan yatırım yapılabilir kredi notununda değişikliğe gitmemiş ve "durağan" olan görünümünü korumuştu.

Ekim 2014 Fitch raporunda öne çıkan noktalar,

• Enflasyonun TCMB'nin beklentilerinin üstünde seyretmeye devam etmesi
• Seçim sonrasında ekonomi yönetiminin de değişmemiş olmasının yapıcı olduğu
• Bölgedeki jeopolitik riskin Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyecek düzeyde olmadığı
• Ekonominin dengelenme noktasında güçlü sinyaller verdiği ve Türkiye'nin küresel risk algısındaki değişikliklere hassas olduğu şeklinde birleşti.

13 Şubat 2015

Fitch'in Türkiye analisti Paul Rawkins tarafından yapılan açıklamada,

• Türkiye'nin yeniden dengelenme sürecini hala devam ettiriyor olmasının sermaye hareketlerinde ani yön değişimlerine karşı kırılganlığı azaltıcı etkide bulunduğu
• Ancak 2015 yılı içinde Fed'in faiz artırım süreciyle beraber bu dayanıklılığın tekrar test edilmesinin beklendiği vurgulandı.

Fitch'in bir önceki gözden geçirmesinde ön plana çıkardığı konulardan

* Kamu maliyesi, kurumsallaşma, cari açık ve enflasyonun pozitif;

* Özel sektörün yüksek döviz borcu ve büyüme risk olarak görülebilir.

Yukarıda ele alınan tüm kredi derecelendirme kurumlarının Türkiye’ye dair vardığı sonuçları değerlendirdiğimizde ortak kanı olarak,

• Türkiye’de süregelen siyasi belirsizlik ve beraberinde negatif olarak etkilediği yatırımcı güveni
• Ekonomideki büyümenin yavaşlaması
• Cari açıktaki yapısal problemlerin derecelendirmedeki olumsuz etkisi ortaya çıkmaktadır. Cari açığın bir gün aşağıya çekilmesi kredi derecelendirmesine olumlu yansımayacağı, ancak cari açığın yapısal olarak indirilmesi durumunda kredi notuna pozitif katkıda bulunabileceği vurgulandı.