6 yıl önceki Fed tutanaklarından güldüren konuşmalar

2009 yılı, Fed için ekonomik görünümün en karanlık olduğu ve piyasalarda gerginliğin en yüksek seviyelerde seyrettiği yıllardan biriydi. O yılki Fed kararlarının alındığı Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantılarının dökümleri geçen hafta yayınlandı. Tutanaklara bakınca, üyelerdeki sıkıntı açıkça görülüyor ancak Fed üyeleri gergin havayı en azından mizahla kırmaya çalışmış.

İşte o komik kısımların bazıları:

Ocak 27-28

• Her yıl FOMC başkanı seçimiyle başlar. Herkes de FOMC başkanlığının her zaman Fed başkanı tarafından yürütüldüğünü bilir. Yani aday bellidir.

  Fed Yardımcısı Donald Kohn adayını açıklarken:

  Kohn: Sayın Başkan, [Fed Başkanı] Ben Bernanke'yi bu komitenin başkanlığına aday göstermek benim için büyük bir zevk ve onurdur. [Bernanke'ye] Önceki hayatınızda ne gibi günahlar işlediniz bilmiyorum ama umarım eğlenmişsinizdir.

  Hoenig: İlk defa böyle bir aday göstermeyle karşılaşıyorum.

• Başkan Bernanke: Ekonomik görünüme dönersek... Oo, üye tahminlerine geçene kadar üç buçuk saat geçmiş. Sanırım uzun zamandır bu kadar uzun bir toplantı olmamıştı.

  Stockton: Evet, GSYİH biz toplantıya başladığımızda şimdikine göre daha yüksekti.

• Fed üyeleri bir yuvarlak masa toplantısında ekonomik değerlendirmelerini paylaşırken sıra dönemin San Francisco Fed Başkanı Janet Yellen'de.

  Yellen: Konut sektörü o kadar daraldı ki piyasanın düzeleceğinin tek teminatı inşaat harcamalarının hiç bir zaman negatif olamayacağı. Bu, "sıfır alt sınır* probleminin" lehimize işlediği tek durum gibi gözüküyor.

  *Sıfır alt sınır problemi, yani faizlerin sıfırın altına indirilememesi, özellikle 2009-2011 arası dönemde Fed'in para politikasını büyük ölçüde sınırlandırmıştı.

• FOMC üyeleri, sonuç açıklamasında kullanılacak kelimelere karar vermek için uzun konuşmalar yapıyor. İşte işin mutfağında işler böyle yürüyor:

  Başkan Yardımcısı Dudley: ... Bu programı uygulayabilmemiz için Hazine'nin de bizimle hareket etmesi gerektiği düşünülürse, “önümüzdeki ay” yerine “kışın sonlarına doğru” desek daha iyi olur bence. Böylece süreci 21 Mart'a kadar uzatabiliriz, bir kaç hafta daha vaktimiz olur. Teşekkürler, Sayın Başkan.

  Başkan Bernanke: Bu son kısım beni biraz endişelendiriyor. Bilmiyorum. Aralık'ta ne demiştik?

  Lacker: “Bu mevsimin sonlarına doğru”

  Warsh: Peki “daha sonra” nasıl?

  Lacker: “Gelecekte”

  Madigan: Başka bir seçenek de sadece “yakında” demek.

  Başkan Bernanke: Benim de aklıma o geldi, ama bu sizi tatmin ediyor mu Sayın Başkan Yardımcısı?

  Başkan Yardımcısı Dudley: Bence “kışın sonlarına doğru” yeterli. “Yakında”nın ne kadar uzun bir süre olduğundan emin değilim.

  Warsh: Sonuçta her zaman bir yerlerde kış oluyor.

7 Şubat

• Başkan Bernanke: Tamam. Başka bir şey demek isteyen? Başkan Fisher.

  Fisher: Guvernör Tarullo'ya hoşgeldiniz demek ve eğer isterse, istediği zaman görevden ayrılabileceğini söylemek istiyorum.

  Tarullo: Teşekkürler, Richard.

  Başkan Bernanke: Yalnız, Guvernör Tarullo'nun 14 senesi olduğunu hatırlatmak isterim.

  Duke: Hapiste mi?

  Başkan Bernanke: Hayır hapiste değil, görevde. Teşekkürler herkese.

17-18 Mart

• Dökümlerde pek çok metafor var, işte onlardan biri. Fed Guvernörü Elizabeth Duke anlatıyor:

  Duke: Varlık alımlarına geçmeden önce, genç bir kızla evlenen ve çılgınlar gibi para harcayan yaşlı ve zengin bir adamın hikayesini anlatmak istiyorum. Arkadaşları, yaşlı adamın bütün servetini harcayacağından korkup, aralarından birini seçip onunla konuşması için yollamışlar. Adam, “Sam, çok endişeliyiz. Sevgiyi parayla satın alamayacağını biliyorsun değil mi?” demiş. Sam de “Sevgiyi alamayacağımı biliyorum ama yeterince para harcarsan aradaki farkı anlayamayacağın kadar sevgiye benzeyen bir şey alabilirsin” diye cevap vermiş. Yani bence yeterince para harcarsak, konut fiyatlarında tabana çok benzeyen bir şey elde edebiliriz ve o da yeterince iyi olur.

• David Stockton yine döktürüyor:

  Stockton: Teşekkürler, Sayın Başkan. Gelen verilere ne kadar şaşırdığımız ve değişen şartlardan dolayı tahminlerimizi ne kadar çok değiştirmemiz gerektiğine bir bakıyorum da... Sanırım eşim bana üzerinde “Sporcu Beyni-Dahi Vücudu” yazan bir t-shirt aldığında haklıydı. Yeşil kitaba baktığınızda gördüğünüz gibi bu sefer tahminlerimizi önemli ölçüde düşürmek zorunda kaldık.

• Ben Bernanke'nin adı bir otoyol kavşağına verilmiş.

  Başkan Bernanke: Teşekkürler. Başkan Lockhart.

  Lockhart: Teşekkürler, Sayın Başkan. Öncelikle adınızın bir otoyol kavşağına verilmesinden ötürü sizi kutlarım. Emin olun hepimizi sizi çok kıskanıyoruz. 

23-24 Haziran

• Bernanke eski günleri hatırlıyor:

  Başkan Bernanke: ...Bu bana bu göreve ilk geldiğimde, hala faiz arttırdığımız zamanlarda yaşadığım bir anıyı anımsattı. Hatırlar mısınız o zamanları? Bir Kongre komitesine, eninde sonunda faizleri arttırmayı bırakacağımız bir zaman geleceğini söylemiştim. Tabi ki, piyasa hemen faiz oranlarında bir değişiklik beklentisine girmişti ve ben de piyasaların nasıl düz İngilizce'yi anlama yeteneğine sahip olmadığı karşısında şaşkına dönmüştüm. Ancak maalesef gerçek bu.

11-12 Ağustos

• Yellen Churchill ve Bernanke hakkında konuşuyor:

  Yellen: Teşekkürler, Sayın Başkan. Winston Churchill bir keresinde dünyada hiç bir şeyin, size ateş edilmesi ama kurşunun boşa gitmesi kadar neşe verici olmadığını söylemişti. Belki neşe kelimesi abartı olabilir ama finansal sistemimizin ölümden dönmesi hiç olmasa içimi çok rahatladı. Ve ikinci Büyük Burhanı yöneten Fed başkanı olmayacağınız konusunda da çok umutluyum.