BIST 100 9.068,56 % -0,13
USD/TRY 32,3731 % 0,09
EUR/TRY 34,9627 % -0,16
Piyasalar
9.068,43
% -0,13
32,3731
% 0,09
34,9628
% -0,16
1,0774
% -0,13
47,54
-0,11
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

"Mahalle baskısı" kavramının mucidi Şerif Mardin öldü

Türkiye'nin önemli sosyologu ve siyaset bilimcisi Prof. Dr. Şerif Mardin hayatını kaybetti

"Mahalle baskısı" kavramının mucidi Şerif Mardin öldü
07 09 2017, 09:16

Ünlü sosyolog Prof. Dr. Şerif Mardin tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. 

Mardin, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında hayatını kaybetti.

En son Şehir Üniversitesi'nde öğrencilerine ders veren Mardin, yurt içinde ve yurt dışında birçok başarılı çalışmaya imza atması ile tanınıyordu.

ŞERİF MARDİN KİMDİR?

13 Şubat 1927’de İstanbul’da doğdu. 1940’ta Galatasaray Lisesi’ne girdi. Ortaöğrenimini 1944’te gittiği ABD’de tamamladı. Washington and Lee Üniversitesi’nde bir buçuk yıl biyokimyaya hazırlık dersleri okuduktan sonra 1946’da California’daki Stanford Üniversitesi’ne geçti ve konusunu değiştirerek Siyasal Bilimler Bölümü’nü bitirdi.

1950’de Washington’daki Johns Hopkins Üniversitesi’ne bağlı Uluslararası Yüksek Araştırmalar Okulu’ndan uluslararası ilişkiler alanında lisansüstü derecesi aldı. Aynı yıl Stanford Üniversitesi’nde doktora programına başladı. 1952’de Türkiye’ye döndü ve 1954’te asistan olarak girdiği Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde Yeni Osmanlılar’ın düşünsel yapıtları konusundaki doktora tezi çalışmalarını sürdürdü.

1956’da üniversiteden ayrılarak Hürriyet Partisi’ne girdi ve genel sekreterlik müşavirliği yaptı. 1957 seçimlerine de aynı partinin Eskişehir adayı olarak katıldı.

1958’de Stanford Üniversitesi’nden doktora derecesini alan Mardin, Princeton ve Harvard üniversitelerinde araştırma asistanlığı yaptı. 1961’de Türkiye’ ye dönerek Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde anayasa hukuku asistanı oldu. 1964’te doçentliğe, 1969’da profesörlüğe yükseldi. 1972’de Ankara Üniversitesi’ ndeki görevinden ayrıldı. Boğaziçi Üniversitesi'nde İktisadi İdari Bilimler Fakültesi'nin kurucu Dekanlığını ve Sosyoloji Bölümü Başkanlığı yaptı (1973). Daha sonra yaklaşık 13 sene Washington'daki American University'de İslam Araştırmaları Merkezi Başkanlığını yürüttü. Ayrıca ABD’de Columbia, California (Los Angeles) üniversiteleri ile İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nde konuk profesör olarak ders vermiştir. 1975-1980 arasında Uluslararası Orta Doğu Çalışmaları Dergisi’nde yayın kurulunda görev almış ve çok sayıda bilimsel kongreye katılmıştır. Sonra Türkiye'ye Sabancı Üniversitesi'ne Tanzimat Dönemi Türk Düşüncesi hakkındaki çalışmalarını geliştirecek bir programın başına döndü. 2011 yılında Emeritus statüsü verilmiş, hâlen aynı fakültede çalışmaktadır. İnsan, tarih, sosyoloji, popüler kültür konularında her Pazar yayınlanan Gerçek Orada Bir Yerde adlı sohbet programında, Oğuz Haksever’in yönetiminde Gündüz Vassaf ve Murat Belge ile birlikte yer aldı.

Mardin, The Genesis of Young Ottoman Thought,a Study in the Modernisation of Turkish Political Ideas (“Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu, Türkiye’de Siyasal Düşüncelerin Modernleşmesi”) adlı ilk kitabında düşüncelerin toplum yapısıyla ilişkisini inceleyen “siyasi fikir akımları” yaklaşımını kullanarak, Osmanlı tarihinin önemli düşünce akımlarından birini oluşturan Yeni Osmanlılar’ı incelemiştir. Mardin bu kitabında Yeni Osmanlılar Cemiyeti’ nin bir siyasi kuruluş olarak hangi aşamalardan geçtiğini ve Yeni Osmanlılar’ın kullandıkları “İslami” kavramların hedefledikleri iş için elverişlilik derecesini araştırmış ve bir seçkin aydınlar grubu olarak ele aldığı Yeni Osmanlılar hareketini etkileyen ve oluşturan kuramsal değişiklikleri çözümlemiştir.

Jön Türklerin Siyasi Fikirlerimi yapıtında Jön Türk akımının düşünsel gelişimini ve içinde biçimlendiği tarihsel ve toplumsal ortamı incelemiştir. Osmanlı siyasi ve toplumsal yapısı üzerinde de çalışmalar yapan Mardin, toplumsal değişim çözümlemesinde merkez-çevre ilişkileri kavramlaştırmasını kullanmıştır. Din ve ideoloji adlı yapıtında Türkiye’de halkın dinsel inançlarının siyasal eylemi etkilemesine ilişkin bir kavramlaştırma modeli kurmuştur, ideoloji adlı yapıtında ise, ideoloji kavramını kültür ve sembolleştirme olguları çerçevesinde sınırlayarak, toplumsal değişim ve ideoloji ilişkisini irdelemiştir.

Mardin, siyaset biliminin, ele aldığı konulan, salt siyaset bilimi olarak hiçbir zaman aydınlatmadığını ileri sürerek, konuyu daha derinden irdeleyen bilimler arasında önce sosyolojinin daha sonra da sosyal antropolojinin siyaset biliminden daha anlamlı yaklaşımları olduğunu savunmuştur. Bundan dolayı kendi alanının “fikirler” konusundaki yöntemsel boşluğunu sosyoloji ve sosyal antropolojiden aldığı ilkelerle kapatmaya çalışmış, bütün bunların tarihi süreç içerisinde değerlendirilmesi gerektiğine de dikkati çekmiştir.

Şerif Mardin, 2007 yılında Vatan Gazetesi'nden Ruşen Çakır'la yaptığı bir röportajda 'mahalle baskısı' kavramını ortaya attı. Bu kavramla, muhafazakarlaşan bir toplum içerisinde, bu muhafazkarlaşmanın baskın hale gelmesi durumunda "dini" bir hayat tarzını benimsemeyenlerin kendilerini dışlanmış hissedeceklerini ve baskın hale gelen muhafazakarların değerlerinin ağirlık kazanabileceğini anlatmaya çalıştı. 

ŞERİF MARDİN'İN KİTAPLARI

  • Din ve İdeoloji
  • İdeoloji
  • Bediüzzaman Said Nursi Olayı/Modern Türkiye'de Din ve Toplumsal Değişim
  • Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908
  • Siyasal ve Sosyal Bilimler
  • Türk Modernleşmesi
  • Türkiye'de Din ve Siyaset
  • Türkiye'de Toplum ve Siyaset
  • Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu
  • Religion, Society and Modernity in Turkey",
Yukarı

Business HT×