BUSINESS INSIDER
11 11 2016, 12:59 Güncelleme: 13:23
Geçen yıl yapılan İngiltere seçimlerindeki tahminleriyle herkesi ters köşeye yatan anket şirketleri bu sefer de ABD seçimlerindeki performansıyla gündeme.
ABD'de Çarşamba günü yapılan seçimlerden önce yapılan son anketlerin ortalamasına göre Hillary Clinton'ın yüzde 46,8, Donald Trump'ın ise yüzde 43,6 oy alması bekleniyordu. Sonuç olarak Clinton oyların yüzde 47,7'sini, Trump yüzde 47,5'ini aldı. Ancak delege bazında Clinton'ın 228 delegesine karşın 279 delege kazanan Trump seçimin galibi oldu.
Yani son anketlerin Clinton'ın oylarını tahmin etmekte başarılı olduğunu söylemek mümkün, ancak Trump'ın oylarında 4 puanlık bir sapma var.
Geçen sene Mayıs ayında yapılan İngiltere seçimlerinden sonra en çok konulardan biri de anket şirketlerinin başarısızlığı olmuştu.
Seçimden önce yapılan anketlerde Muhafazakar Parti ve İşçi Partisi çok yakın oy oranlarına sahip gözüküyordu ve herkes kendini kıyasıya bir mücadeleye hazırlamıştı. Ancak sandıklar açılmaya başladıkça görüldü ki durum çok farklı: Sonuçta David Cameron'ın başkanlığını yaptığı Muhafazakar Parti rakibine 7 puan fark atarak tek başına iktidar oldu.
Bunun üzerine İngiltere Seçim Konseyi sıkıntının neden kaynaklanabileceğine dair bir rapor hazırladı. İngiliz seçimleri için hazırlanan bu rapor ABD seçimlerinde de nelerin yanlış gitmiş olabileceğine dair de bazı ipuçları içeriyor.
1) SON DAKİKADA FİKİR DEĞİŞTİRENLER
Bazı seçmenler son dakikada Clinton yerine Trump'a oy vermeye karar vermiş olabilir; bu da sonuçların anketlere tam olarak yansımamasına neden olmuş olması beklenebilir.
O gün yayınlanan iki anket de Trump'ın önde bitireceğini tahmin ediyordu. Bir gün önce yayınlanan 21 ankete göre ise Clinton'ın başkan olması bekleniyordu. Bu farkın son dakikada karar verenlerden kaynaklandığı düşünülüyor.
2) ÖRNEKLEM SORUNLARI
Anket için seçilen örneklemin seçmen kitlesini temsil etme konusunda ne kadar başarılı olduğu da önemli ve karmaşık bir konu. En basit haliyle örneklem seçiminde kullanılan iki temel yöntem var: Tesadüfi örnekleme ve kota örnekleme.
İnternet anketleri genelde kota örnekleme yöntemini kullanıyor. Bu yöntemde anket şirketleri ABD seçmen profilini yansıtmak için belirli sayılarda siyahi, kadın, genç gibi farklı sosyoekonomik sınıflardan gruplar ekliyor. Bu yaklaşımda internet kullanmayan yaşlılar veya taşradakiler gibi erişmesi daha zor seçmenlerin dahil edilmesi daha güç oluyor.
Tesadüfi örneklemde ise olasılık teorisi kullanılıyor. Çok daha isabetli olsa da bu anketlerin para ve zaman maliyeti çok daha yüksek. Telefonla yapılan anketler bu yöntemle yapılıyor. ancak bu anketlerde de cevap verme ihtimali yüzde 10'ların altına kadar düşebiliyor.
Son anketlerde de ulaşması zor kesimlerdeki Trump destekçileri dahil edilememiş olabilir.
3) SÜRÜ DAVRANIŞI
Anket şirketleri rakiplerinden çok farklı sonuçlar bulduğunda ağırlık sistemlerini yeniden gözden geçirerek onlarla daha uyumlu sonuçlara ulaşmaya çalışabilir.
4) YANLIŞ BEYAN
Son sebep de ankete katılanların anketörlere yanlış beyanda bulunması olabilir. Yani seçimden bir gün öne anketöre Clinton'a oy vereceğini söyleyip, ertesi gün Trump'a oy vermiş olabilir. Bu durum her anket için geçerli bir durum ve pek çok farklı nedenden kaynaklanabiliyor.
Birinci neden toplum tarafından kabul görme isteği olabiliyor; yani seçmen iyi bir vatandaş gibi görünmek istediği için oy vereceğini söyleyebiliyor.
Bir diğer neden ise suskunluk sarmalı. Eğer o sırada oy vermek istediği parti çok da popüler değilse seçmen tercihleri konusunda anketörü yanıltabiliyor.
