FINANCIAL TIMES
19 10 2016, 15:09 Güncelleme: 15:59
(Haberin kaynağı Financial Times'a ait olup, İngilizce orijinalinden çevirisi BusinessHT editörleri tarafından yapılmıştır. İllüstrasyon: Michael Stott ve Catherine Belton)
ABD Başkanlık seçimlerine üç hafta kala Cumhuriyetçi Aday Donald Trump ve Demokrat Parti Adayı Hillary Clinton arasında başabaş devam eden yarış, Trump'a yöneltilen cinsel taciz suçlamalarının ardından Clinton lehine açılmaya başladı.
Bugüne kadar, Suriyeli göçmenler, Meksikalı azınlıklar, kadınlar, silah kullanımı serbestisi gibi konular hakkında yaptığı konuşmalarla popülist oyları toplayan Trump'ın diğer bir hedefi de Rusya.
Trump, Clinton'la karşı karşıya geldiği son başkanlık münazarasında Rusya'nın içleri hakkında hiçbir şey bilmediğini, eski Sovyet ülkesi ile herhangi bir ekonomik bağlantısının olmadığını söylemişti.
Trump Vakfı'nın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Michael Cohen de Vakıf'ın Rusya'da herhangi bir mülkü olmadığını, bu yönde medyada çıkan haberlerin Donald Trump'a olan ön yargıdan kaynaklandığını söylemişti.
Ancak Financial Times'ın (FT) araştırmasına göre Cumhuriyetçi Parti Adayı'nın Rusya'yla bağlantıları en az 30 yıl öncesine dayanıyor.
Yuri Dubinin: Moskova'yla ilk temas
1986'da Sovyetler Birliği Büyükelçisi Yuri Dubinin ve Donald Trump, New York'ta bir öğle yemeğinde aynı masaya oturduklarında konuşulan tek bir konu vardı: Trump Tower.
Ünlü milyarder, 1987'de yayınladığı "Trump: Anlaşma Sanatı" adlı kitabında bu buluşmadan şöyle bahseder:
"Konu konuyu açtı ve kendimi, Kremlin'in karşısına inşa edilecek lük bir otel projesi için Sovyet hükümetiyle ortaklığı konuşurken buldum."
Trump, Dubinin'in davetiyle sonrasında Moskova ve St. Petersburg'a ziyaretlerde bulundu ancak söz konusu otel projesi gerçekleşemedi.
Mihail Gorbaçov: Sovyet hüsranı
Trump, 1988'de Sovyetler Birliği'nin son lideri Gorbaçov ve eşi Raisa'nın New York seyahatlerinde Trump Tower'ı da gezeceğini çünkü New York'un en gözde binası olduğunu söylemiş ancak bu ziyaret de Moskova'daki otel projesiyle aynı kaderi paylaşmıştı. Gorbaçov, Manhattan'da yer alan birçok önemli binayı ziyaret etti, Trump Tower hariç.
Zurab Tsereteli: Rusya'nın Kolomb'u yeni dünyalar arıyor
Trump'ın Rusya hikâyesi Gorbaçov'un halefi, Rusya'nın eski Devlet Başkanı Boris Yeltsin'le devam etti. Emlak milyarderi, 1997 tarihinde, New York ve New Jersey eyaletlerine sınır oluşturan Hudson Nehri üzerine Özgürlük Heykeli'nden daha büyük bir Kristof Kolomb heykeli dikmek istiyordu.
Finansmanı Rusya hükümetince karşılanan, Rus heykeltıraş ve mimar Zurab Tsereteli'ye yaptırılan heykel, birçok ABD kenti tarafından reddedildikten sonra Puerto Rico'ya dikildi.
TRUMP’IN RUSYA ANLAŞMALARI KATLANIYOR
ABD'deki finansal sancılar artması Trump'ın işini de etkiliyor ve emlak piyasasının tepesindeki ismin Rusya piyasasına girme çabaları artıyordu.
Tevfik Arif: Rusya bağlantılı ortaklar
2000'lerin başındaki kurumsal iflaslar Donald Trump'ın sermaye piyasalarına girişini kısıtlıyordu. Financial Times'ın araştırmasına göre Trump, Sovyet doğumlu Tevfik Arif'in kurduğu New York merkezli emlak firmasıyla güçlerini birleştirerek dünya çapındaki anlaşmaları kovalamaya başladı. İkilinin en popüler projesi ise yapımı 2010'da tamamlanan 46 katlı Trump SoHo binası.
Ilya Reznik: Miami sahili küçük Moskova'ya dönüşüyor
FT kayıtlarına göre 2000'ler boyunca Rusların, Trump bağlantılı gayrimenkullere yatırımı milyon dolarlara ulaştı. Trump Vakfı, Rusların Trump mülklerine, diğer firmalara yatırdıklarından daha fazla harcamadığını savunurken Rus emlak simsarı Ilya Reznik, FT'ye yaptığı açıklamada Rusçanın Florida sahili boyunca konuşulduğunu söyledi.
Trump'ın lüks votkası Moskova'da
Lüks yatları, elmas kılıflı telefonları ve satılık adalara talip olan Rusları hedef alan Trump, 2007'de Moskova'da açılan Milyoner Fuarı'na kendi markası altında üretilen "24K Süper Premiyum Votka" ile katıldı. 24 karatlık altın şişede satılan votka çok uzun ömürlü olmadı.
Dmitri Rybolovlev: Trump'ın malikanesini satın alan oligark
Trump'ın Ruslarla yaptığı en büyük ticaret 2008'de gerçekleşti. Gübre milyarderi Dmitri Rybolovlev, Donald Trump'ın Palm Beach'teki malikanesini 95 milyon dolara satın aldı. Trump aynı evi, dört yıl önce 50 milyon dolara almıştı. Trump, hiç yüzyüze görüşmediğini söylediği Rybolovlev için "Sadece Rusya'dan biri" yorumunu yapmıştı.
Trump'ın oğullarından Rusya reklamı
Trump SoHo'nun tanıtımı sırasında emlak imparatorluğunun veliahtı Eric Trump, Rus gazetecilere en iyi emlak müşterisinin Ruslar olduğunu söylemiş, baba Trump da "Vladimir Putin'i gerçekten seviyorum" ifadesini kullanmıştı. Trump'ın ilk oğlu Donald Jr. ise eTurboNews'a yaptığı açıklamada "Varlıklarımızın normalden fazla bir kısmını Ruslar oluşturuyor. Rusya'dan para yağdığını görüyoruz" demişti.
Sergei Millian: Trump için çalışan Rus aracı
Trump projeleri için Rus parasının getirdiğini söyleyen kişilerden biri de Rus-Amerikan Ticaret Odası Başkanı Sergei Millian. Trump'la 2007'deki Milyoner Fuarı'nda tanışan Millian'a bağlı oda, 2009'da Rusya'daki emlak müşterilerine verilecek hizmetle ilgili olarak Trump Vakfı'yla resmi bir anlaşmaya imza attı. Trump Vakfı, böyle bir anlaşma olduğunu reddediyor.
Aras Ağalarov: Trump'ın güzellik yarışması Moskova'da
Azerbaycan doğumlu iş adamı Aras Ağalarov, 2013 yılında, Trump'ın desteklediği Miss Universe güzellik yarışmasını Moskova'da gerçekleştirmek için 14 milyon dolarlık bir anlaşma yaptı. Emlak milyarderi o dönem attığı bir tweetle Putin'i de bu organizasyona çağırarak "Gelirse yeni en iyi arkadaşım olur mu?" demişti. Ağalarov'un Moskova'da bir Trump Tower inşa etmek için anlaşıldığını açıkladığı organizasyona Putin yerine, Rus liderin danışmanı ve Devlet Bakanı Vladimir Kozhin katılmıştı.
SEÇİM KAMPANYASINDA RUS KIYAMETİ
Forbes'un verilerine göre dünyanın en güçlü 100 kişisi arasında yer alan Trump, Haziran 2015'te başkan adaylığını ilân ettiğinde, özellikle Moskova lehine olan görüşleri Washington'da alarm çanlarının çalmasına yetti.
Vladimir Putin: Trump yetenekli bir adam
Kasım ayındaki seçimleri kazanırsa Putin'le iyi bir ilişki kuracaklarını düşündüğünü söyleyen Trump'a göre Vladimir Putin, ABD Başkanı Barack Obama'dan daha iyi bir lider. Trump'ın "duygularına" kayıtsız kalmayan Rus Devlet Başkanı, Aralık 2015'te düzenlenen yıllık basın toplantısında Trump için "Şüphesiz yetenekli ve parlak birisi" diyerek, "Onu değerlendirmek bizim işimiz değil ABD seçmeninin işidir ama o başkanlık yarışının mutlak lideri" ifadelerini kullanmıştı.
Paul Manafort: Trump'ın seçim kampanyasının eski başkanı
Trump'ın seçim kampanyası ekibinin en tepesindeki Paul Manafort'un şirketinin 2012-2014 arasında Ukrayna'nın o zamanki Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç adına Washington'da gizli lobi faaliyetleri yürüttüğü ortaya çıkmasının ardından Manafort, Ağustos 2016'da istifa etti.
Ukraynalı yetkililer, Yanukoviç'in partisinden Manafort'a 12,7 milyon dolarlık ödeme yapıldığına dair kayıtlara ulaşsa da Manafort, bu iddiaları reddetti. Manafort'un ekibinden bazı kişilerin aktardığı bilgiye göre ünlü siyaset adamının tercümanı, Rus askeri istihbaratında da görev yaptı.
Carter Page: Trump seçilirse Rusya'ya yaptırımlar kalkar
Merrill Lynch'in eski ekonomistlerinden ve Rusya'nın resmi enerji şirketi Gazproma'a danışmanlık yapmış Carter Page, bir süre Donald Trump'a da dış ilişkiler danışmanlığı yaptı. Trump'ın seçilmesi durumunda Rusya'ya yaptırımların kalkabileceği konusunda Rus yetkililerle özel görüşmeler yaptığı ortaya çıkan Pager, bir süre sonra istifa etti.
Richard Burt: Rus gazı için lobi yapmak
ABD'nin eski Almanya Büyükelçisi Richard Burt, Donald Trump'ın dış ilişkiler politikaları hakkındaki konuşma metnini hazırlayan isimlerden. Bir yandan Trump'tan maaşını alan Burt diğer yandan da Rus gazını Almanya'ya taşıyarak Putin'in Avrupa'daki ağırlığını artıracak proje için lobi yapıyordu. FT'ye konuşan eski elçi, bu görüşmelerin Trump'ın kampanyalarıyla resmi olarak alakalı olmadığını sadece bir fikir alışverişi olduğunu söyledi. Richard Burt, hâlihazırda Kremlin'le sıkı ilişkileri olan yatırım konsorsiyumu Alfa Group'a danışmanlık yapıyor.
Michael Flynn: Moskova'da partide bir ABD askeri
ABD Savunma İstihbarat Örgütü'nün eski başkanı Michael Flynn aynı zamanda Trump'ın milli güvenlik danışmanı ve Trump'ın başkan olması durumunda başkan yardımcılığı koltuğunun en kuvvetli adaylarından. Trump gibi Rusya'yla iyi ilişkileri savunan Flynn, 15 Ağustos'ta The Washington Post'a verdiği röportajda Rus devlet televizyonu Russia Today'in (RT) Moskova'daki 10'ncu yıl dönümüne katıldığını, Putin'le yanyana oturduğunu ve RT'ye yaptığı bir konuşma için para aldığını kabul etti.
UZMANLAR NE DİYOR?
Emlak milyarderinin hayatını konu alan "Donald Trump Yapmak" (The Making of Donald Trump) kitabının yazarı David Cay Johnston, Trump'ın Vladimir Putin'den her bahsedildiğinde ona derin bir saygı gösterisinde bulunmasını "Bilmediğimiz çok önemli bir şey var" diye yorumluyor.
Financial Times'a konuşan ABD'nin eski Rusya büyükelçisi Michael McFaul'a göre Trump'ın Rusya hakkındaki açıklamaları korkutucu. Putin'in bu seçimde kesinlikle Trump'ın kazanmasını istediğini söyleyen McFaul, "Putin, Trump'ın galip gelmesini neden istemeyebilir?" şeklindeki soruya da "Bilmediğimiz çok fazla şey var" diye yanıt verdi.
