BUSINESSHT
02 08 2016, 10:20 Güncelleme: 11:17
Temmuz ayı enflasyon verisi Çarşamba günü açıklanıyor.
Bir yandan gıda fiyatlarındaki artış beklentisi, bir yandan da sigara zammı nedeniyle beklentiler yüksek bir veri geleceği yönünde.
Ancak bu beklenti tek seferlik bir yükseliş mi yoksa yukarı yönlü bir trendin işaretçisi olarak mı görülüyor?
Ziraat Yatırım Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, "Asansörle yukarı çıkarken kabin harekete geçtiğinde insan bir süre kendini daha ağır hisseder. Çünkü asansörün yukarı yöndeki ivmesi yerçekimi ile ters çalışır. Önümüzdeki bir kaç ay da TÜFE enflasyonunu biraz yüksek gözlemleyeceğiz" diyor.
Özellikle darbe girişimi sonrası dönemde Merkez Bankası'nın nasıl bir yol izleyeceğine ilişkin ipucu arayanlar için kritik önemde olacak veri gelmeden önce son tablo şöyle:
GIDA FİYATLARI
Temmuz ayı enflasyonunda en etkili olması beklenen unsur gıda fiyatlarında tekrar baş gösteren hareketlilik.
Özellikle son gelen İTO enflasyonu verileri gıdada artış beklentileri yüksek olan analistlerin beklentilerinin daha da artmasına neden oldu.
İTO verisine göre İstanbul’da perakende fiyatlar Temmuz’da bir önceki aya göre yüzde 0,9 artarken, gıda grubunda fiyatlar yüzde 2,6 yükseldi. Ancak İTO gıda grubu altında tütün ürünleri ve alkollü içecekleri de dahil ediyor; bu nedenle gıda grubunun sigara fiyatlarında önemli artış görülen Temmuz ayı için iyi bir gösterge olmayabilir.
Fakat analistler verinin detaylarına bakıldığında özellikle yaş sebze ve meyve fiyatlarındaki artışın beklentilerden daha fazla olduğuna dikkat çekiyor.
Ancak HSBC Portföy Yönetimi Stratejisti İbrahim Aksoy bu artışın yarın açıklanacak veriye daha yansıyabileceğini söylüyor. Bunun da nedenini şöyle açıklıyor:
"İTO verisinin detaylarında gıda grubu altında yaş kuru sebze ve meyve fiyatlarının Haziran’daki yüzde 5,0 düşüş sonrası Temmuz’da yüzde 4,1 yükseldiği görülüyor. TÜİK verilerine göre taze sebze ve meyve fiyatları Haziran’da yüzde 5,8 yükselmişti. Diğer bir ifadeyle, TÜİK’te Haziran’da yaşanan fakat İTO verisinde görülmeyen sebze-meyve fiyatı yükselişini İTO verisinde Temmuz’da görüyor olabiliriz."
SİGARA ZAMMI
Firmalar tarafından sigara fiyatlarında bu ay yapılan yüzde 8-12 aralığındaki zammın, Temmuz enflasyonunu önemli oranda artırması bekleniyor.
Deniz Yatırım Başekonomisti Özlem Derici, "Son sigara zammının Temmuz ayı enflasyonuna, Maliye Bakanlığının güncellemesi de dahil edildiğinde 0,5 puan etkide bulunmasını bekliyoruz. Bunun 0,4 puanlık kısmı söz konusu zamların etkisiyle olacak. Yıl sonu enflasyonu açısından bakarsak biz kendi beklentimiz olan yüzde 7,4'ü yüzde 7,8 olarak revize ettik" dedi.
Garanti Yatırım'a göre de tütün ürünlerinde yapılan zam ile beraber, tütün ve alkollü ürünler enflasyonu aylık bazda yüzde 10 civarında artabilir. Bu da yıllık rakamı yüzde 20’ye yakın bir seviyeye çıkaracak.
KUR ETKİSİ?
15 Temmuz darbe girişimi öncesi 2,88 seviyelerinde seyreden dolar, darbe sonrası haftada S&P2nin not indiriminin de etkisiyle 3,0973 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Ancak Ziraat Yatırım'dan Yılmaz, "Başarısız darbe girişiminin ardından Türk Lirası, ABD Doları karşısında yeniden 3'ün altına düştü ve istikrarlı seyrini sürdürmekte. Bu nedenle kur bazlı enflasyona etki olmayacağa benziyor" diyerek Temmuz verisinde kur etkisi görmeyebileceğimizi söylüyor.
ÇEKİRDEK ENFLASYON
Enflasyonun geneli için tablo biraz daha karamsar olsa da ekonomistlerin beklentisi çekirdek enflasyondaki gerilemenin Temmuz’da da devam etmesi yönünde.
Garanti Yatırım'a göre, birikimli kur etkilerinin zayıflaması sonucu çekirdek mal enflasyonundaki gerileme burada etkili olacak.
EKONOMİST BEKLENTİLERİ
Yüksek gıda fiyatları nedeniyle Ocak ayında yüzde 10'a kadar yaklaşan enflasyon Nisan ve Mayıs aylarında sürpriz bir düşüşle yüzde 6,5 seviyelerine kadar gelmişti. Ancak Haziran ayında gıda fiyatlarının tekrar hareketlenmeye başlamasıyla yıllık enflasyonun yüzde 7,64 seviyesine geldiğini görmüştük.
Temmuz'da ise bu artış eğiliminin devam etmesini bekleyen ekonomistlerin tahmini fiyatlardaki yıllık artışın yüzde 8,11 seviyesine çıkacağı yönünde. Bloomberg anketine katılan ekonomistler arasında en yüksek tahmin yüzde 8,44 ile Finansbank ekonomisti İnan Demir'e ait. Onu yüzde 8,3 ile Oyak Menkul Kıymetler'den Mehmet Besimoğlu takip ediyor. En düşük tahminde bulunan ise yüzde 7,1 ile Capital Economics'ten Neil Shearing.
MERKEZ BANKASI BEKLENTİLERİ
Merkez Bankası da Temmuz ayında belirgin bir yükseliş beklentisine katılıyor. Geçen hafta yapılan yılın üçüncü Enflasyon Raporu sunumunda konuşan Başkan Murat Çetinkaya, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki hareketlenme ve tütün ürünlerindeki fiyat ayarlamalarının Temmuz enflasyonunun belirgin yükselmesine neden olacağını söylemişti.
Ancak son raporda yüzde 7,5 olan yıl sonu tahmini koruyan Merkez Bankası yılın geri kalanı konusunda daha iyimser.
Çetinkaya ilerleyen dönemlerde ise gıda fiyatlarında aşağı yönlü bir düzeltme yaşanacağını belirterek "Enflasyonun ana eğilimdeki gelişmeler, iyileşmenin devam edeceğini gösteriyor" demişti.
Enflasyonun ana eğilimi ile ilgili gelişmeler için de "Bizim açımızdan destekleyici ve iyileşme eğiliminin devam edeceğini düşünüyoruz" yorumunu yapıyor.
