BIST 100 9.098,77 % 0,21
USD/TRY 32,3731 % 0,09
EUR/TRY 34,9927 % -0,07
Piyasalar
9.098,77
% 0,21
32,3731
% 0,09
34,9927
% -0,07
1,0787
% -0,01
47,77
0,12
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

AB'nin Türkiye zirvesi öncesi bilinmesi gereken 7 şey

Avrupa Konseyi, Türkiye ile anlaşmaya varılan “AB-Türkiye Ortak Eylem Planı”nın detaylarını görüşmek üzere 17-18 Mart'ta toplanıyor. Mülteci krizine çözüm bulması beklenen kıyasıya pazarlık devam edeceğe benziyor

AB'nin Türkiye zirvesi öncesi bilinmesi gereken 7 şey
BUSINESSHT 17 03 2016, 12:30

Avrupa Birliği (AB) liderleri, mülteci krizine çözüm bulmak amacıyla 8 Mart’ta ana hatları belirlenen “AB-Türkiye Ortak Eylem Planı”nı yeniden görüşmek üzere Belçika’nın başkenti Brüksel’de bir araya geliyor. Bugün başlayacak ve iki gün sürecek AB Konseyi Toplantısı’ndan yüzde 50’sini Suriyelilerin oluşturduğu mülteci akınını hiç değilse yavaşlatacak somut adımlar bekleniyor.

1. KRİZ NE DURUMDA?

İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük insan göçünün maddi ve manevi bilançosu her geçen gün artıyor.

15 Ocak’ta beşinci yılını tamamlayan Suriye iç savaşı geride Suriye Politika Araştırma Merkezi'nin (SCPR) verilerine göre en az 470 bin ölü, 4,5 milyonu yurtdışında olmak suretiyle evini terk eden 13,5 milyon insan ve 255 milyar dolarlık bir mâliyet bıraktı. 

Hâlihazırda 2,7 milyon mülteciye ev sahipliği eden Türkiye’den illegal ve son derece tehlikeli yollarla Yunanistan üzerinden Avrupa’ya geçmek isteyenlerin sayısı son bir yılda bir milyonu aştı. Bu mültecilerin yüzde 50’sini Suriyeliler oluşturuyor.

2. ÇÖZÜM İÇİN ATILAN ADIMLAR

Bugüne kadar krizin dışında kalmaya çalışan Avrupa Birliği’nden ilk somut adım Ekim 2015’te geldi.

15 Ekim’de bir araya gelen Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Ahmet Davutoğlu, “AB-Türkiye Ortak Eylem Planı” taslağnı hazırladı. Başta mültecilerin geçiş yolundaki Avusturya ve Macaristan olmak üzere birçok kesimden Angela Merkel’in dört ayda üç Ankara ziyareti yapmasına neden olan taslak plan, 8 Mart’ta son şeklini aldı.

AB, Türkiye’den yasal olmayan yollarla geçen mültecileri geri almasını, Türkiye’de AB’den bunun karşılığında maddi yardım, AB üyeliği sürecinin hızlandırılması ve vize serbestisi talep etti.

Bu talepler, kendi partisinde bile “Türkiye’ye çok taviz verildiği” yönünde yorumlandı.

3. TÜRKİYE NE İSTİYOR?

8 Mart’ta 11 saat süren toplantının ardından görüşmenin sonrasında Avrupa Birliği (AB), mülteciler için harcanmak üzere Türkiye’ye 6,3 milyar euro vermeyi kabul etti. Daha önce anlaşılan miktar ise 3 milyar euroydu. Mâli yardımın 3 milyarlık euroluk kısmının mart ayı sonuna kadar ulaşması bekleniyor. Gerekli görülürse de yeni projeler için ek fonlama yapılacak. 

Plan başarıyla uygulanırsa Türk vatandaşlarının Haziran 2016'dan itibaren Schengen bölgesinde vizeden muaf tutulması da Türkiye’nin diğer bir talebi. Daha önce bu tarih Ekim 2016 olarak belirlenmişti.

Son olarak da Türkiye, 57 yıl önce başlayan ve son beş yıldır durgunlaşan Avrupa Birliği (AB) üyelik müzakerelerini yeniden canlandırmak istiyor. Bu nedenle Türk tarafı, görüşmelerin tekrar başlamasını ve yeni fasılların açılmasını talep ediyor.

Ancak bu fasıllar ile ilgili iki taraf arasındaki  ihtilaf sürüyor.  Financial Times’ın haberine göre AB zirvesinin mevcut taslak metninde, birlik üyesi ülkeler Ankara'nın talebinin aksine Türkiye'ye, üyelik müzakerelerinde beş faslın daha açılması sözü vermiyor. 

4. AB NE İSTİYOR?

Kıta Avrupa’sına geçişleri hiç değilse yavaşlatmak isteyen Avrupa Birliği, “kontrollü göç” kavramı üzerinde duruyor.

8 Mart’taki anlaşmaya varılan plana göre Türkiye kıyılarından yola çıkıp Yunan adalarına ulaşan tüm mülteciler, Türkiye'ye geri gönderilecek. AB ise Türkiye'ye gönderilen her bir Suriyeli karşılığında Türkiye'den bir mülteci alacak.

Bu karar, “Avrupa Birliği, mültecileri sınıflandırarak kendi kriterlerine uygun olanları seçecek” eleştirilerine neden olsa da karar kritik bir öneme sahip: İnsan kaçakçılarının “gelir kapısını” kapatmak. 

Çünkü karara göre Avrupa Birliği, Türkiye’den alacağı mültecilerde “sığınma hakkı için yasal yollarla yapılmış başvuru” şartı arayacak. Yani mültecilerin illegal yollara başvurmadan, tüm resmi belgeleri doldurup, başvuruları tamamlamış olması istenecek. Bu durum da kaçak olarak Yunanistan, İtalya, Makedonya gibi ülkelere gidenleri “sığınma hakkı bekleyenler” listesinin en sonuna atacak. Kararın amacı, mültecileri, servetlerini insan kaçakçılarına kaptırmadan yasal yollara teşvik etmek.

5. TÜRKİYE’NİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Türkiye’nin şartlarından “Vize serbestisi ve AB üyeliği”, mülteciler için verilecek mâli yardımlar kadar kolay olmayacak.

Son olarak dün bir açıklama yapan Angela Merkel, Türkiye'nin birliğe üyeliğinin koşullarının değişmediğini ve değişmeyeceğini hatırlatarak ''Türkiye ile AB arasındaki müzakereler açık uçlu ve şu anda da gündemde değil'' dedi.

Türkiye’nin vatandaşları için vizesiz Avrupa’yı öngören yol haritasının 72 kriterinden bugüne kadar yalnızca 19’u karşılandı. Avrupa Komisyonu’nun haziran ayında bir raporla sunacağı kriterlerden henüz tamamlanmamış olanlarından bazıları şöyle:

- Siyasi Etik ve Saydamlığın Artırılmasına Dair Yasa

- Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (Söz konusu düzenleme halen TBMM Genel Kurulu'nda görüşülüyor.)

- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu (Bu tasarı TBMM İnsan Hakları Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarı komisyonun raporunu tamamlanmasından sonra TBMM Genel Kurulu'nda ele alınacak.)

- Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması Kanunu

- Biyometrik Veriye Sahip Kimlik Kartlarına Geçiş Kanunu (Askerlik vb Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile bu süreç tamamlandı.)

- Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Kanunu

- Siber Suçlarla Mücadele Yasası'na dair yapılacak düzenleme

- Suçtan Kaynaklanan Gelirin Araştırılması ve Bunlara El Konulması ile AB'nin Terörün Finansmanı Sözleşmesi'nin iç hukuka aktarılmasına dair yasa

- Sınır Güvenliği Teşkilatı Kurulu ve Kurumlar Arasında Koordinasyon Yönetmeliği.

6. KIBRIS SORUNU

AB-Türkiye planının en büyük engellerinden biri ise Güney Kıbrıs sorunu. Çünkü bu şartın kabulü için Türkiye’nin Kıbrıs’ın üniterliğini kabul edip “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi” ifadesi yerine “Kıbrıs Cumhuriyeti” tanımını kullanması isteniyor.

15 Mart’ta bir açıklama yapan Güney Kıbrıs Rum Kesimi Lideri Nicos Anastasiades, Ankara'nın yükümlülüklerini yerine getirerek adayı tanımaması durumunda Türkiye'nin uzun süredir durmuş olan üyelik görüşmeleri için yeni fasıllar açılmasına onay vermeyeceğini duyurdu. 

7. BİYOMETRİK PASAPORTLAR

Türkiye vatandaşlarının Avrupa’da serbestçe gezebilmesi için bir diğer şart da yüzde 100 güvenli, yolsuzluğa konu olamayacak biyometrik pasaportlar.

Mevcut durumda Avrupa Komisyonu'nun Değerlendirme Raporu'na göre Türkiye Cumhuriyeti tarafından vatandaşlarına verilen pasaportlar, AB standartlarına uygun değil.

 

Konuyla ilgili çalışmalar ise sürüyor. AB Bakanı Volkan Bozkır, Aralık 2015’te yaptığı açıklamada parmak izi içeren pasaportların Mart 2016’dan itibaren basımına başlanacağını söylemişti.

78 milyon kişinin yaşadığı Türkiye’de pasaportu olanların sayısı 8 milyon civarı. AB üyesi ülkelere vize başvurusunda bulunan Türkiye vatandaşlarının oranı ise yüzde 4,4. Türkiye pasaportu, 251 dolarlık bedeliyle dünyanın en pahalı  pasaportu.

 

Yukarı

Business HT×