BLOOMBERG NEWS
10 03 2016, 09:54 Güncelleme: 10:17
Japonya’da 15 binden fazla insanın yaşamına mâl olan ve dünyanın en büyük nükleer santrallerinden Fukuşima’nın üç reaktörünü eriten deprem ve tsunami felaketinden bu yana 5 yıl geçti.
Etkileri İzlanda ve Amerika’nın batı kıyılarında bile görünen nükleer felaketin temizliği ise hâlen sürüyor. Uzmanlara göre 1986’daki Çernobil felaketinden sonra en büyük ikinci nükleer kaza olan Fukuşima’nın neden olduğu zarar büyümeye devam ediyor.
1. MEVCUT DURUM NEDİR?
Fukuşima Daiichi (Numara Bir) Nükleer Santrali’ni işleten Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi (TEPCO) 11 Mart 2011’de eriyen üç nükleer reaktör yakıtı üzerinde araştırmalarını sürdürüyor. Beş yıl önceki felakette olası bir kazada devreye girmesi gereken soğutma sistemi tamamen çökmüş ve reaktörlerin erimesine neden olmuştu.
Hâlen devam eden yüksek radyasyon tehlikesi nedeniyle santral binasına kimse alınmıyor. İçerideki durumu görüntülemek için gelişmiş robot modellerine ihtiyaç var.
Reaktörlerin soğutulması için ihtiyaç duyulan su miktarının yönetimi de başka bir sorun. Reaktör binasına her gün yaklaşık 250 bin litre su aktarılıyor. Su erimiş yakıtla birleşiyor ve alandaki reaktör tanklarının içine enjekte ediliyor.
TEPCO, Fukuşima çevresine buzdan bir duvar örecek. Projenin, Japonya’nın ev sahipliği yapacağo 2020 Dünya Olimpiyatları öncesi bitmesi planlanıyor.
2. ERİMİŞ REAKTÖR YAKITI NASIL DIŞARI ÇIKARILIYOR?
Japonya’nın iki büyük teknoloji firması Hitachi ve Toshiba, binaya girebilecek robotları geliştirmeye devam ediyor. Hitachi’nin Proje Yöneticisi Hirofumi Kinoshita’ya göre eriyen yakıtın bulunduğu pozisyona göre yerleştirilecek bir robotik kol, yakıtı enkazın altından çıkaracak. Daha sonrasında bu yakıt, binanın çatısı ya da yan tarafından tahliye edilecek.
3. FUKUŞİMA FELAKETİ NE KADARA MÂL OLACAK?
Japon üniversitelerinin gerçekleştirdiği ortak bir çalışmaya göre felaketin maliyeti 97,3 milyar doları aşacak.
TEPCO, aralık ayında birinci ve dördüncü reaktörleri kapatmak için 4 milyar dolara yakın harcam yaptı. Firmanın açıklamasına göre su yönetimi ve reaktör stabilizasyonu Mart 2025’e kadar 8,7 milyar doları bulacak.
4. TEMİZLİĞİN BİTMESİNE 40 YIL VAR
TEPCO’nun kazadan önce birinci, ikinci ve üçüncü reaktörlerdeki havuzlarda soğumaya bırakılan yakıt çubuklarını çıkarması gerekli. (*) Üçüncü reaktörün yakıt çubuklarının robot sistemiyle çıkartılması iki yıl içerisinde başlayacak. Birinci ve ikinci reaktörler için aynı işlem ise 2020’den önce başlayamıyor.
TEPCO’ya göre eriyen yakıtın reaktörlerin dibinden çıkarılması 30 ila 40 yılı bulacak.
5. NE DEĞİŞTİ?
Fukuşima felaketinden hemen sonra tedbir amaçlı olarak ülkenin 25 santrali de kapandı. Şu anda yalnızca Sendai Nükleer Santrali çalışıyor.
Japon Nükleer Düzenleme Kurumu (NRA), Fukuşima öncesi yapılan uyarıları dikkate almadığı gerekçesiyle eleştirilen Nükleer ve Endüstriyel Güvenlik Kurumu’nun yerine 2012’de kuruldu. NRA, tüm güvenlik kurallarının oluşturulmasından sorumlu.
Nükleeri enerji sektöründe çok önemli bir yeri olduğuna inanan Japon hükümeti, 2030’a kadar toplam elektrik üretiminin dörtte birinin atom enerjisinden üretilmesini hedefliyor.
(*) Bir nükleer santralin çubuk şeklindeki yakıt depoları bittiğinde boş çubuklar soğuma havuzlarına bırakılıp yıllarca orada saklanabiliyor.
