THE WASHINGTON POST
01 02 2016, 15:02 Güncelleme: 16:09
Oxford Üniversitesi Fizik ve Kanser Araştırmaları Bölümü Öğretim Üyesi David Robert Grimes'a göre internetin de yardımıyla dağılan birçok komplo teorisinin gerçeklikten ne kadar uzak olduğu matematiksel verilerle kanıtlanabiliyor.
Grimes bu teziyle ilgili ABD'li astronot Neil Armstrong'un 1969'da aya gerçekten inmediğini iddia eden komplo teorisinden örnekleme yapıyor. Grimes'a göre Armstrong gerçekten de o tarihi adımı atmadıysa, o dönem NASA'da çalışan 411 bin kişi ağız birliği yaparak bu "gerçeği" sakladı. Öyle bile olsa bu saklama en fazla dört yıl sürebilirdi.
Grimes, bu ve bunun gibi birçok büyük komplo teorisinin geçerliliğini hesaplamak için bir denklem geliştirdi. Grimes'a göre kurulan bir komplo teorisine binlerce kişi şahitlik ettiyse "gerçeğin" ortaya çıkması en fazla 10 yılı, yüz binlerce kişi şahitlik etmişse beş yıldan bile az süreyi bulacağını iddia ediyor.
Grimes'ın cevap verdiği diğer bir komplo teorisi ise iklim değişikliğinin aslında gerçekleşmediği. Grimes, iklim değişikliğini reddedenlerin kamuoyunu ikna etmesi için bilfiil 440 bin kişinin sürekli bu konu üzerinde çalışması gerektiğini ve bu iddianın da 3 yıl dokuz ay içerisinde kanıtlanmış olması gerektiğini söylüyor.
Grimes'ın denklemine göre komplo teorilerini destekleyenlerin sayısı binin üzerine çıkınca savunulması giderek olanaksızlaşıyor. Komplo teorisini üretenlerin sayısı, bu kişilerin yaşam süresi, teorinin yaşamaya devam etmesi için "sessiz kalmanın mı" yoksa "aktif olarak çalışılması mı" gerektiği denklemi etkileyen değişkenlerden.
Komplo teorilerini boşa çıkaracak teoriler üretilmeye devam etse de zor olan insanların fikirlerini değiştirmek. Washington Post'un "The Intersect" yazarı Caitlin Dewey'e göre insanların kurumlara güveni giderek azalıyor. Bu nedenle giderek güçlenen önyargılar komplo teorilerini ortaya çıkmasına neden oluyor.
