BLOOMBERGHT
29 12 2015, 15:58 Güncelleme: 31.12.2015, 13:47
2015 Türkiye için hem ekonomik hem de siyasi gelişmeler bakımından gelecek yılları etkileyecek önemli bir yıl oldu.
ABD Merkez Bankası Fed'in faz artırım beklentisi, iki kez tekrarlanan genel seçimler, jeopolitik gelişmeler ve güvenlik endişeleri, Suriye'den devam eden göç dalgası Türkiye ekonomisinin birçok makroekonomik verisine etkide bulundu.
BÜYÜME
Olumlu etkinin yaşandığı cephelerden biri büyüme oldu. Büyüme cephesinde Türkiye birçok gelişmekte olan ülkeden daha iyi performans sergiledi. Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte yıllık bazda yüzde 2,5, ikinci çeyrekte yüzde 3,8 büyüdü. Türkiye ekonomisi 3. çeyrekte yıllık bazda yüzde 4 büyüyerek piyasa beklentilerini aştı ve yılın en hızlı büyümesini kaydetti. Hem kamu hem de hanehalkı harcamalarının artması büyümeyi 2015’de destekleyen unsurların başında geldi. Yatırımların 2015'te yatay bir çizgi tutturması ise büyümenin sürdürülebilirliği tartışmalarını 2016'ya taşıdı.
ENFLASYON
Enflasyon ise 2015’te yüksek seyretmeye devam etti. Yılın başında enflasyon görünümüne dair iyimser bir hava hakim olsa da beklenen düşüş gerçekleşmedi.
Yıllık enflasyon Temmuz ayında yüzde 6,81 ile 25 ay aradan sonra ilk kez yüzde 7'nin altına gerilese de Kasım'da yüzde 8,10' a çıkarak bu yıl içindeki en yüksek düzeyine ulaştı. 2015 enflasyonunda artan gıda fiyatları ve kur etkisi önemli faktör oldu.
Böylece Merkez Bankası yılın son enflasyon raporu toplantısında, enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2015 sonunda yüzde 7,4 ile yüzde 8,4 aralığında gerçekleşeceğini tahmininde bulunarak tahminini yukarı yönlü revize etti. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı 2015'te yılın ilk Enflasyon Raporu’nda yıl sonu hedefini yüzde 5,5 olarak vermişti.
İŞSİZLİK
Türkiye ekonomisinin kronik sorunlarından işsizlik 2015'te de yüksek seyrini sürdürdü. Hem ekonomik aktivitedeki daralma hem de kayıt dışı çalıştırılan Suriyeliler, istihdam piyasasında bozulmaya yol açarak işsizlik oranına olumsuz katkıda bulundu.
Ocak 2015'te yüzde 11,3 ile en yüksek seviyesini gören işsizlik Mayıs ayında ise yılın en düşük seviyesi olan yüzde 9,3'ü gördü. Nisan ayından itibaren %9'larda seyreden işsizlik Eylül'de tekrar yüzde 10,3'le çift haneye çıktı.
Hükümetin revize ettiği OVP'de 2015 için yüzde 9,5 olarak tahmin edilen işsizlik oranı, yüzde 10,5'e yükseltildi.
CARİ AÇIK
Cari açık açısından 2015 ise önemli köşetaşlarının döşendiği bir yıl oldu. Cari işlemler hesabı Eylül ayında Ekim 2009'dan bu yana ilk kez 95 milyon dolar fazla verdi,
Yılın son aylarında 36 dolara kadar gerileyen Brent petrol fiyatlarının sağladığı destekle cari açık Ekim'de 38,1 milyar dolarla son 5 yılın en düşük seviyesine indi.
İHRACAT
Cari açıkta kaydedilen olumlu rakamlara karşın ihracatta 2015 arkada bırakılması gereken bir yıl olarak algılanacak. Türkiye'nin en büyük ihracat pazarlarından Euro Bölgesi'nde ise beklenen toparlanmanın hala tam sağlanamamış olmasıyla ihracat yılın ilk 11 ayında 2014'e göre %8,6 düşüş kaydetti.
Orta Vadeli Programda da bu yıl için 173 milyar dolar olarak öngörülen ihracat rakamı 143 milyar dolara çekildi.
SİYASİ GELİŞMELER
Türkiye ekonomisine etkisi olacak 2015'te start alan ve 2016'ya miras kalacak çok önemli gelişmeler de bulunuyor.
1 Kasım seçimlerinin ardından Başbakan Davutoğlu tarafından kurulan hükümet İş dünyasının yakından beklediği reform takvimini açıkladı. 2016'da ücretler, yatırım teşvikleri ve çalışma hayatında önemli değişiklikler getiren reformların uygulanması ekonomi için önemli bir gündem maddesi olacak.
Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesinin ardından Rusya ile Türkiye arasında hem ekonomik hem de siyasi ilişkiler derin bir yara aldı. Bunun ekonomiye etkisi 2016'da takip edilecek konular arasında.
Ayrıca Avrupa Birliği ile yeniden canlanan müzakerelerin seyri de 2016'da merakla beklenen olumlu gelişmeler arasında. AB ile müzakerelerde "Ekonomik ve Parasal Politika" başlıklı 17. Faslın açılması ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi konuları 2016'ya damgasını vuracak.
