BLOOMBERGHT
29 12 2015, 15:56 Güncelleme: 31.12.2015, 13:48
2008 krizinden bugüne dünya gündeminden düşmeyen para politikaları 2015’te de korudu. 2015 para politikası açısından tarihi gelişmelerin yaşandığı yıl oldu. Başta ABD Merkez Bankası Fed’in faiz artırımı olmak üzere, Avrupa, İngiltere ve Japonya Merkez Bankaları’nın para politikalarında yaptıkları ayarlamalar tüm dünyayı etkiledi. Türkiye’de Merkez Bankası ve gelişen ülkeler ise Fed ve diğer gelişmiş ülke merkez bankalarının politika farklılıklarından yol bulmaya çalıştı.
FED’DEN SIKILAŞMAYA YUMUŞAK GEÇİŞ
2015’e geçmişte olduğu gibi Fed damgasını vurdu. Yıla “Haziran ayında faiz artırımı” gündemiyle giren Fed emtia fiyatlarında düşüş ve Çin’in yavaşlamasıyla birlikte faiz artışını yılsonuna kadar erteledi.
İstihdam piyasasından istediği sonuçları alan Fed, %2 enflasyon hedefine uzak kalınca Aralık’ta 9 yıl sonra faiz değişikliğine gitti ve faizi 25 baz puan artırdı. Fed’in faiz artışı sürecinde “aşamalı artırım yapılacağı” merkezinde gelişen iletişim politikası ise dünya ekonomisinin ‘sıkılaştırma’ sürecine yumuşak geçiş yapmasını sağladı.
DRAGHI’NİN PİYASAYLA FREKANSI UYUŞMADI
Atlantiğin diğer yakasında, Avrupa’da ise merkez bankası iletişimi bu kadar sorunsuz geçmedi. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi 1.1 trilyon euro’luk tahvil alım programını bu yılın Ocak ayında açıklayarak yıl boyunca konuşulacağının işaretini verdi.
Draghi esnek bir program olduğunu öne sürse de tahvil alımlarının kredi piyasasını canlandırma yeteneği yıl boyunca sorgulandı. Çin’in yavaşlaması ile Almanya ihracatının alarm vermesi Draghi’ye Kasım ayında programı güncelleme fırsatı verdi. Tahvil alım programı Eylül 2016’dan Mart 2017’ye kadar uzatıldı. Ancak piyasa bunu yetersiz buldu ve Euro/dolar yılsonlarına doğru 1.10 seviyelerine kadar çıktı.
‘BÜYÜK AYRIŞMA’ RESMEN BAŞLADI
İngiltere Merkez Bankası ise Japonya ile birlikte piyasayı parasal genişleme ile birlikte desteklemeye devam etti. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney düşük çekirdek enflasyona vurgu yaparak faiz artırımında Fed’i takip etmeyeceğinin işaretini verdi.
Japonya ekonomisinin yeniden resesyona girmesiyle birlikte Japonya Merkez Bankası Başkanı Kuroda’nın da parasal genişlemeyi sürdürmekten başka çaresi kalmadı. Böylece ABD ile diğer gelişmiş ülkeler 2008 krizinden bu yana ilk kez farklı para politikaları uygulayarak “büyük ayrışma”ya imza attılar. 2016’nın gündeminin de bu büyük ayrışma tarafından belirlenmesi bekleniyor.
TCMB’NİN ÇIPASI YILIN 2. YARISINDA DEĞİŞTİ
Türkiye’de ise 2015 yılı para politikası dikkate alınan çıpaların özellikle yılın ikinci yarısında değişim gösterdiği bir yıl oldu. Yıla 24 Şubat’ta politika faizinde 25 baz puan indirimle başlayan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı 7 Haziran seçim sürecini faizi değiştirmeden geçti.
30 Temmuz’da enflasyon raporu toplantısında Fed’in normalleşmesiyle faiz koridorunun daha simetrik hale geleceğini açıklayan Erdem Başçı politika belirleyicisinin de 1 haftalık repo faizi olacağını vurguladı. Böylece Merkez Bankası’nın politika çıpası Fed faiz kararı oldu.
Ancak Fed faiz artışı gerçekleşmesine rağmen takvimler 22 Aralık’ı gösterdiğinde Merkez Bankası faizi ve faiz koridorunu değiştirmedi. Merkez Bankası’ndan ekonomistlere yapılan sunumda sadeleşme için oynaklığın ılımlı seyretmesi durumunda sadeleşme adımlarının bir sonraki toplantıda yapılabileceği vurgulandı. Böylece yeni çıpa dalgalanmayı ölçen VIX ve MOVE endeksleri oldu.
2016’DA ÇİN MERKEZ BANKASI DAHA ÇOK KONUŞULACAK
2015’te Çin'de de önemli para politikaları gelişmeleri yaşandı. Ağustos ayında para birimi yuanı devalüe eden Çin piyasada belirlenen kurla para birimi sabitlemesini gerçekleştirmeye başladı. Kısa vadede bu karar piyasaları sarsann etki yaratsa da uzun vadede Çin döviz piyasalarının serbestleşmesi yönünde bir adım olarak algılandı. Nitekim yılın son ayında IMF yuanı SDR sepetine dahil etti. 2016'da Çin Merkez Bankası'nın hamleleri en az gelişmiş ülke bankaları kadar takip edilecek.
