BLOOMBERGNEWS
13 12 2015, 21:31 Güncelleme: 02.06.2017, 15:48
İklim değişikliğini önlemek için hazırlanan Paris Anlaşması, 21'nci Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı'na katılan ülkeler tarafından kabul edildi.
Peki, ABD'nin 44'ncü Başkanı Barack Obama'nın "Dünyanın ihtiyacı olan bir anlaşma etrafında hepimiz bir araya geldik. Ancak hiçbir şey kolay olmayacak. İlerlemeler bir anda olmaz. Ancak, anlaşma ile gelecek nesillere daha iyi bir gelecek bırakma adına daha ümitliyiz" diyerek yorumladığı 31 sayfalık anlaşmadan çıkan beş temel sonuç neydi?
1. SICAKLIK VE UZUN DÖNEM HEDEFİ
Anlaşmaya katılan ülkelerin küresel sıcaklık artışını yüzyılın sonuna kadar 2 derecenin altında tutmak için çaba sarf etmesi gerekiyor. Asıl hedef ise küresel ısınmanın en çok etkilediği, sular altında kalma tehdidi yaşayan ada ülkeleri gibi toplumların talep ettiği gibi sıcaklık artışını 1,5 dereceye kadar çekebilmek.
Berlin'deki Potsam İklim Araştırmaları Enstitüsü baş ekonomisti Ottmar Edenhofer'e göre sıcaklık artışının 2 derece ile sınırlandırılması, karbon emisyonunun yüzde 40 ila 70 seviyesinde azaltılması anlamına geliyor.
2. REVİZYON MEKANİZMASI
Ülkeler iklim zirvesinde alınan kararlar hakkında ne aşamada olduklarını her beş yılda bir göstermek zorunda. Buna göre ilk raporlama 2020'de olacak. Daha sonra, ilk değerlendirme toplantısı 2023 yılında gerçekleşecek.
Avrupa Birliği İklim Direktörü Jos Delbeke "Yani diğer bir deyişle, 2 derece hedefine ne kadar yaklaştığımızı analiz edip, daha sonra planlarımız hakkında bir güncelleme yapacağız. Bu döngüyü her beş yılda bir devam ettirirsek, sonunda hedefe ulaşabiliriz" diye konuştu.
3. KARBON PİYASALARI
Anlaşmayla birlikte sera gazı emisyonunu azaltacak ve sürdürülebilir kalkınmaya destek verecek bir mekanizma kurulması da kabul edildi. Böylelikle ülkeler arasında "kirlilik" hedeflerini belirleyecek gönüllülük esasına dayanan ortak çalışmalar yürütülecek. Bu piyasa mekanizmasının kuralları ise daha sonra belirlenecek.
Uluslararası Emisyon Ticareti Derneği (IETA) Başkanı Dirk Foster'a göre bu mekanizma ülkelere sürdürülebilir kalkınma ve sera gazını azaltma konusundaki proje ve stratejilerini sunma imkânı verecek. Bu projeler diğer ülkeler tarafından ödüllendirilebilecek.
4. ŞEFFAFLIK
Anlaşmaya imza atan 195 ülke, emisyon kısıtlamalarını ölçmek ve gözlemlemek için bir yapı oluşturacak. Bu yapı, hangi ülkenin ne yaptığını denetleyecek ve böylelikle beklenen performansın altında gelişme gösteren ülkeler üzerinde bir baskı kurulabilecek.
Gelişmekte olan ülkelere biraz daha esnek davranılabilecek. Küçük ada ülkeleri ve az gelişmiş ülkeler için daha düşük seviyede şartlar belirlenecek.
Doğal Hayatı Koruma Vakfı İklim Programı Başkanı Samantha Smith, oluşturulacak yapının bir zorlama olmadığını yalnızca ülkelerden ne satın aldıkları, ne yaktıkları ve çöp olarak neyi ayrıştırdıkları hakkında kapsamlı kayıtlar tutmalarının isteneceğini söyledi. Smith, "Bu, büyük ülkeler için üst düzey raporlama gerektiği anlamına geliyor. Çin ve Hindistan gibi ülkelerde bazı zorluklar yaşanacaktır" dedi.
5. FİNANSMAN
Anlaşma, gelişmiş ülkelere gelişmekte olan ülkelerin kirliliği azaltmasında finansal destek sağlamasını zorunlu tutuyor. Anlaşmanın tarafları 2025'e kadar iklim finansman bütçesi hazırlanacağını konusunda da karar birliğine vardı. 2020 ile 2025 arasındaki finansman 100 milyar dolar artırılacak.
