Uruguay’ın Robin Hood’u Mujica kimdir?

Dünyanın en yoksul lideri olarak herkesin sevgilisi haline gelen Uruguay’ın eski devlet başkanı Jose Alberto Mujica, Türkiye’ye geldi. 2010-2015 yılları arasında başkanlık yaptığı Uruguay’ı yaşamak için hayalleri süsleyen bir ülke haline getiren Mujica’yı Türkiye’de yoğun bir program bekliyor. Mujica’nın mütevazı tavrı ve eşitlikçi açıklamalarıyla gönülleri fethetmesinin arkasında ise mücadeleyle geçen uzun bir siyasi yaşam var.

Dönüm noktası Che ile tanışması

5 yaşındayken babasını kaybeden Mujica’yı güçlü bir karakter olan annesi büyüttü. Sokaklarda satıcılık yaparak ailesine katkıda bulunan Mujica, 24 yaşındayken 1959 yılında gerçekleşen Küba devrimi sırasında Che Guevara ile tanıştı. Hayatındaki en önemli dönüm noktası olan Che ile tanışmasının ardından Mujica, Küba devriminden esinlenen Tupamaros örgütünün içinde aktif olarak yer aldı.

Tupamaros, yoksul şekerkamışı işçileri ve öğrencilerden oluşan, adını İnka kralı Tupac Amaru’dan alan bir örgüttü. Küba gibi yüksek dağlara sahip olmadığı için Uruguay’ın “şehir gerillaları” olarak adlandırılan Tupamaros, başta Batılı diplomatları kaçırarak ve bankaları soyarak şiddetten uzak bir yöntem izlemeyi tercih etti.

Tupamaros’un zaman geçtikçe daha çok şiddetli eylemler düzenlemesi üzerine 1973‘te bir darbe gerçekleşti. Uruguaylılar bu darbeden ötürü örgütü suçladı. Altı defa vurulan Mujica, 1985 yılında demokrasi tekrar kurulana kadar tecrit altında 14 yıl hapis yattı.

Time dergisi tarafından 1960′lı yılların Robin Hood’ları olarak tanımlanan Tupamaros örgütünün üyeleri, hapis yattıkları yılları çıldırmanın eşiğine geldikleri dönemler olarak anlatıyor.

Mujica, zor hapis yıllarının ardından örgütü siyasi partiye çevirmeyi başararak sol koalisyon Frente Amplio’yu kurdu. Mujica, 2010 yılında devlet başkanı seçildikten sonra Don Kişot olarak tanımladığı eski Tupamaros gerillaları gibi, emekli olana kadar yel değermenlerine karşı savaştı. “Saraysız Başkan” olarak anılan Mujica, yolsuzluk ve yalanla özdeşleşmiş siyasetin naif ve ağırbaşlı yapılabileceğini göstermesiyle bütün dünya için bir umut oldu.

Çiftlikte yaşamaya devam etti

Uruguay’ın sevimli lideri, devlet başkanlığı maaşının yüzde 90′ını yoksullara ve küçük girişimcilere bağışladı. Başkanlık konutu yerine sadece iki polisin koruduğu ve bahçesinde çamaşırların asılı olduğu çiftliğinde, karısı ve sakat köpeği ile yaşamaya devam etti. Çalışmadığı zamanlarda ise küçük mavi Vosvos’uyla Uruguay sokaklarında eşiyle dolaşmaya çıkıyordu.

Dünyanın ekonomik krizle sarsıldığı yıllarda Mujica, 12 bin dolara denk gelen resmi maaşının sadece 775 dolarını kendine aldı. BBC’ye göre Mujica, 2010′da arabasının değerine denk düşen 1.800 doları mal varlığı olarak gösterdi. 2012′de ise eşinin sahip olduğu toprağı, traktörü ve evinin yarısını da ekleyerek mal varlığını 215 bin dolar olarak açıkladı.

Liderliği sırasında dünya gündemini sarsan en önemli kararları arasında eşcinsel evliliklere ve kürtaja onay vermesi, uyuşturucu ticaretine karşı çıkarak esrarın kullanımını yasallaştırması, Guantanamo’nun eski mahkumlarını ve kilometrelerce uzaktan gelen Suriyeli mültecileri ülkesine kabul etmesi yer alıyor.