BLOOMBERG NEWS
23 09 2015, 08:11 Güncelleme: 28.09.2015, 10:14
ABD'deki skandalın ardından Volkswagen'de deprem devam ediyor. Volkswagen, 2007 yılından beri şirketin CEO'luğu görevini sürdüren Martin Winterkorn'un görevi bırakacağını açıkladı.
ABD'deki egzoz gazı emisyon testlerinde usulsüzlük yaptığını kabul eden Avrupa'nın en büyük otomobil üreticisi Volkswagen için skandalın maliyetinin ne kadar büyük olacağı da ayrı büyük merak konusu.
ABD Çevre Koruma Ajansı'nın (EPA) geçen hafta Cuma günü VW ve Audi marka otomobillerin zehirli gaz emisyon testlerinde sonuçları çarpıtan bir yazılım içerdiğini ve bu nedenle şirketin 18 milyar dolara kadar para cezası alabileceğini açıklamıştı.
Dün de otomotiv devinin tüm dünyaya yayılan skandal için 7,3 milyar dolar ayırdığı haberleri geldi. Peki bu rakamların anlamı ne ve ne gibi yeni maliyetler çıkabilir?
Öncelikle Volkswagen'in ABD'de usulsüzlük yaptığını açıklamasının ardından pek çok ülkede regülatörler VW'den ithal edilen araçlara yönelik inceleme başlatılacağını duyurdu. Şirket, emisyon test usulsüzlüklerinin tüm dünyada 11 milyon aracı etkileyebileceğini söylemişti.
Şu aşamada hava kirliliği cezaları, adli cezalar, uzlaşma tazminatları gibi kalemlerin ne kadar olacağını tahmin etmek imkansız. Ancak VW'i bekleyen bazı madde hasarları tespit edebiliriz.
1. EPA CEZASI
18 milyar dolarlık ceza EPA'nın tarihte verdiği en yüksek ceza. Ancak Volkswagen yöneticilerinin arka arkaya yaptığı özür açıklamaları, cezayı mahkemeye götürmeyeceklerine işaret ediyor. Avukatlarına hemen müzakere masasına göndererek, otomotiv devinin cezada önemli oranda bir indirim sağlaması bekleniyor. Ancak indirimin ne kadar olacağı adli soruşturma sonucuna göre belli olacak.
2. ADLİ SORUŞTURMA: EKSTRA 1 MİLYAR DOLAR?
ABD Adalet Bakanlığı, VW mühendis ve yöneticilerinin usulsüzlük hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğuna dair bir soruşturma açtı. Şirket dizel araçların emisyon ölçümlerinde oynama yaptığını kabul ettiğinden usulsüzlük tespit edilmesi olasılığı çok yüksek.
Bu sürecin üç aşaması olması bekleniyor: Volkswagen'den adli müdafaa, Adalet Bakanlığı'nın ceza kararı ve kişilere karşı suç iddianameleri hazırlanması.
Bu sürecin mailyetine dair çeşitli ipuçları alabileceğimiz birkaç örnek var: General Motors sadece bir kaç gün ürettiği araçlardaki kontak hatalarından dolayı 900 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti. Daha önce de Toyota Adalet Bakanlığı'yla 1,2 milyar dolarlık tazminat üzerinde uzlaşmıştı.
Burada kritik nokta her iki şirketin de VW gibi hava krililiği gibi geniş kitleleri etkileyebilecek bir hata yapmamış olması. Ancak VW örneğinde de diğer iki davanın aksine kimsenin ölümüne doğrudan yol açılmamış olması değerlendirme yapmayı güçleştiriyor.
Yine de örneklere bakarak yapılan hesaplamalar en az 1 milyar dolarlık bir ceza gelebileceği yönünde.
3. HUKUKİ SORUMLULUK
Şirketin en az 3-4 milyar dolar civarında hukuki sorumluluk cezası ödemesi bekleniyor. Bu anlaşmada en önemli kriter zaman olacak. VW uzun bir zaman dilimi içinde ödemeyi isteyecektir. Hükümetinde buna tamam demesi bekleniyor.
Temmuz ayında BP 2010 Meksika Körfesi sızıntısına ilişkin çevre yükümlülüklerine karşılık 18 yıl içinde 18,7 milyar dolar tazminat ödemeyi kabul etmişti.
4. BİREYSEL ŞİKAYETLER
Ancak VW'nin Adalet Bakanlığı'nı ve EPA'yı ikna etmesi yetmeyecek. Şimdiden araç sahipleri toplu davalar için organize olmaya başladılar. Araçlarının değeri geçen haftakine göre önemli oranda düşmüş olan pek çok araç sahibi yüz binlerce dolarlık tazminat davalarına hazırlanıyor. Skandal patlak verdiğinden bu yana üçte bir düşen VW hisselerinin sahipleri de maddi zarar davaları açmayı planlıyor.
Bu arada, Volkswagen'in emisyon skandalıyla ilgilenmesi için, daha önce Meksika Körfezi petrol sızıntısı davasına da bakan ABD'li hukuk firması Kirkland&Ellis ile anlaştığı açıklandı.
TOPLAM
Şirketin sadece ABD'de ödeyebileceği miktarı 6 milyar dolar civarında olması bekleniyor. Almanya ve diğer ülklerde de de çeşitli cezalara çarptırılabilir. Bu durumda VW'nin kenara koyduğu 7,3 milyar dolar fazla iyimser bir rakam olabilir.
