ABD’de 2016’da düzenlenecek başkanlık seçimi için yürütülen yarışın en çok olay yaratan ismi şüphesiz Donald Trump. Başkanlık koltuğuna daha önceden oturan Bush ve Clinton ailelerinin yarıştaki ağırlığı bir yana, gayrimenkul kralı Trump’ın yarattığı fırtınaya şimdilik kimsenin erişmesi mümkün değil.
Cumhuriyetçi Parti’den aday adayı olan Trump, tartışma yaratan açıklamalarına rağmen partisinin halen en çok desteklenen ismi. “Reality show” yıldızı olan milyarder iş adamı tepki çeken sözler sarf ettikçe Cumhuriyetçi vatandaşların desteği artıyor.
Fox haber kanalının geçen perşembe düzenlediği Cumhuriyetçi Parti aday adaylarının katıldığı tartışma programının ardından Trump’a verilen destek Reuters/Ipsos anketine göre yüzde 24’le birinciliğini koruyor. Trump’ın arkasından eski Florida valisi Jeb Bush yüzde 12 ile geliyor. Diğer adaylara verilen destek ise yüzde 8’i geçmiyor.
Kimi analistler, Trump’ın Cumhuriyetçi Parti adayı olmasının en çok Demokrat Parti’nin en güçlü aday adayı ve eski dışişleri bakanı olan Hillary Clinton’ın işine yarayacağını söylüyor. Trump ve Clinton’ın başkanlık yarışına beraber girmesi durumunda gayrimenkul kralının keskin sözlerinin Demokrat Parti’nin lehine olacağı düşünülüyor.
Trump’ın başkan olması halinde polemikleriyle dünya gündeminden düşmeyeceği kesin. Başkanlık yarışı boyunca ünlü iş adamını daha çok konuşacak olsak da şimdiye kadar en çok tartışma yaratan açıklamalarını beş başlık altında topladık:
1) KADINLAR
Trump, geçtiğimiz hafta Fox haber kanalı tarafından düzenlenen programda tepki toplayan çok sayıda açıklama yaptı. Fox’un ünlü simalarından Megyn Kelly ile girdiği laf dalaşının artçıları ise Amerikan basınında hala yer buluyor. Trump’ın bazı ünlü kadınlar için sarf ettiği “domuz, köpek ve pasaklı” gibi tabirleri programda soran Kelly’ye Trump’ın çıkışı sert oldu. Trump, tartışmanın ardından Twitter’da “Kelly’nin her yerinden kan fışkırıyordu” diyerek ünlü gazetecinin menstruasyon dönemine atıfta bulundu.
ABD’nin ilk kadın başkanı olmaya hazırlanan Clinton ise Trump’ın “tamamen eğlenceden” ibaret biri olduğunu söyleyerek Cumhuriyetçi Partililerin “kadınlara karşı sarf edilen bu çirkin sözlere karşı harekete geçmemesinin daha korkunç” olduğunu belirtti.
Trump’ın adaylığı süresince kadınlara karşı tartışılan tek davranışı bu değil. ABD’nin saygın haber sitelerinden Daily Beast, eski eşi Ivana Trump’ın 1989 yılında Trump’ı tecavüzle suçladığını ortaya koydu. 1993’te yayınlanan bir kitapta anlatılan olayın tekrar su yüzüne çıkması üzerine Trump’ın avukatı Michael Cohen’ın “Eşinize tecavüz edemezsiniz” açıklaması tartışmayı alevlendirdi.
2) MEKSİKALI GÖÇMENLER
Daily Beast’in Ivanka Trump’ın tecavüz suçlamasını gündeme getirmesinin arkasında Trump’ın Meksikalı göçmenlere karşı söyledikleri var. Dünyanın en zengin iş adamlarından olan Trump, “Meksika, insanlarını gönderirken en iyilerini göndermiyor; problemleri olan ve problem yaratan insanları gönderiyor. Uyuşturucu ve suç getiriyorlar. Aynı zamanda tecavüzcüler, bazıları iyi insanlar olabilir; ancak sınır görevlileriyle konuşuyorum ve onlar bana kimlerin geldiğini açıklıyor” dedi.
Trump’ın bu sözlerine en çok karşı çıkan isimlerin başında ise Meksikalı oyuncu Salma Hayek geldi. Trump’ın adını bile ağzına almak istemediğini söyleyen Hayek, “Herkesin salak olmaya hakkı var” dedi.
3) ÇİN
Dış politikaya geldiğimizde Trump’ın en çok suçladığı aktörlerin başında Çin geliyor. Seçilirse “Çin’in başının derde gireceğini” söyleyen Trump, “Çinlileri yenerim, Çin’e karşı kazanırım. Eğer akıllıysanız Çin’e karşı kazanırsanız; ancak bizim insanlarımızın bu konuda bir fikri yok. Çinli liderlere devlet yemekleri veriyoruz. Neden böyle bir şey yapıyorsunuz ki? Bizi her yerimizden yoluyorlar. Onları önce McDonald's’a götürün, sonra da müzakere masasına geri getirin. Çok ciddiyim” dedi.
Çinlileri Amerikalıların işlerini çalmakla suçlayan Trump’ın Çin’e karşı yönelttiği iddialardan bir diğeri ise şu oldu: “Küresel ısınma kavramı, Çinliler tarafından Amerikan sanayisinin rekabet edebilirliğini düşürmek için uyduruldu.”
4) PUTİN
Trump’ın yukarıda saydığımız grupların aksine hakkında olumlu konuştuğu biri varsa o da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin. ABD Başkanı Barack Obama’nın Putin ile sorunları olduğunu söyleyen Trump, Rus lider ile çok iyi anlaşacağını iddia ediyor. Amerikalı iş adamı, “Putin Obama’dan, Obama Putin’den nefret ediyor. Birkaç yıl önce Moskova’daydım ve Ruslarla çok iyi anlaştığımı gördüm. Bu insanlarla iş yapabilirsiniz. Obama yapamaz. Ben ise Putin’le iyi anlaşabileceğimi düşünüyorum” dedi.
Trump’ın bu sözlerine karşı en sert cevabı Bloomberg’in köşe yazaralarından Leonid Bershidsky, “Trump büyük ihtimalle kendini aldatıyor: Putin gösteri meraklısı iş adamlarıyla anlaşma yapmaz. Onları öğle yemeği niyetine yer” diyerek verdi. Bershidsky, Putin’in siyasete atılan Rus iş adamlarını nasıl bertaraf ettiğini anlattığı yazısında Trump’ın büyük bir hayal kırıklığına uğrayabileceğini söyledi. Fox’tan gazeteci Megyn Kelly ise kendisiyle ağız dalaşına giren Trump için, “Benimle bile başa çıkamıyorsan Putin ile nasıl başa çıkacaksın?” demişti.
5) SAVAŞ GAZİLERİ
ABD iç politikasının en önemli konularının başında savaştan dönen gazilere verilen psikolojik destek ve sağlık hizmetleri ile gazilerin hayata tekrar adapte olmasını sağlamak gelir. Bu yüzden Trump’ın eleştirdiği savaş gazisi Cumhuriyetçilerin en etkili isimlerinden Senatör Joch McCain olunca ortalık karıştı. Ünlü iş adamının Vietnam savaşında esir düşen senatör için “McCain bir savaş gazisi değil çünkü tutsak alınmıştı. Ben ele geçirilmeyenleri seviyorum” demesi büyük tepki topladı. Cumhuriyetçi Parti’nin diğer adayları McCain’e arka çıkmak zorunda kaldı.
McCain, askeri pilotken Vietnam’da esir alınmış ve beş yıl boyunca bir hapiste tutulmuştu. Sözleri tepki toplayan Trump, “Eğer biri tutsaksa onu da savaş gazisi olarak görürüm. Ancak McCain beni çok hayal kırıklığına uğrattı; çünkü gaziler için neredeyse hiçbir şey yapmadı” diyerek çark etti.
Ve Trump cephesi:
Trump ise bütün bu eleştirilere çok fazla kafa yor muyor. Yıldız iş adamı, “siyasi olarak doğru olmak zorunda değilim” diyor. Başarısının sırrı da burada: Başkent Washington D.C.’deki siyasetçileri kullandıkları diplomatik dilden ötürü eleştirerek destek toplamaya devam ediyor.
