ÖZGE ÖZDEMİR
22 07 2015, 12:26 Güncelleme: 15:30
Japonya’nın Ocak ayında II. Dünya Savaşı’ndan beri yaptığı en büyük savunma bütçesini açıklaması, askeri ve siyasi politikalarını değiştiriyor mu sorusunu ortaya çıkarmıştı.
Japonya yayınladığı son savunma raporunda da Çin’in, Çin Güney Denizi’ndeki faaliyetlerini “zorlayıcı bir girişim” olarak tanımladı. Japon parlamentosu geçen hafta da 70 yıl sonra ilk defa askerlerini yabancı topraklara göndermeyi kabul eden bir kanun tasarısını onayladı.
Ancak bu kanuna ülke içinde büyük bir tepki var. Japonlar, tasarıya karşı eylemler düzenlerken Japonya Başbakanı Shinzo Abe’ye verilen destekte yüzde 10’luk bir düşüş yaşandı.
70 YIL SONRA YABANCI TOPRAKLARA ASKER
Başbakan Shinzo Abe’nin önceki yıl barışçıl anayasayı yeniden yorumlama girişiminin ardından gelen bu adım, Japonya’nın militarist yönünü kuvvetlendirdiği endişesini doğurdu.
Japonya, yayınladığı son savunma raporunda ise Çin’in askeri faaliyetlerini “zorlayıcı bir girişim” olarak tanımladı. Japon parlamentosu geçen hafta da 70 yıl sonra ilk defa askerlerini yabancı topraklara göndermeyi kabul eden bir kanun tasarısını onayladı.
Ancak bu kanuna ülke içinde büyük bir tepki var. Japonlar, tasarıya karşı eylemler düzenlerken Japonya Başbakanı Shinzo Abe’ye verilen destekte yüzde 10’luk bir düşüş yaşandı.
'JAPON HALKI MİLİTARİZME KARŞI'
Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Japon tarihi uzmanı Prof. Dr. Selçuk Esenbel ise Japonya’da militarizmin yükselişe geçmediğini düşünüyor.
Esenbel, bu noktada Japon anayasasının “sonsuza dek savaştan vazgeçen” dokuzuncu maddesini hatırlatıyor.
Esenbel, bu kanun tasarısının, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Amerikan dış politikasıyla eşgüdümlü yapılan Japon anayasasının değiştirilmesiyle geçerli olacağını vurguluyor.
Anayasa ise “güçlü ekonomileri olan Japonya ve Almanya’nın parlamenter demokrasiye geçmesini sağlayarak bu ülkeleri tehlikeli rakipler olmaktan çıkarmayı amaç edinen” ABD politikası doğrultusunda yapılmıştı.
Ünlü tarihçiye göre ülkenin en muhafazakar vatandaşları bile militarizme karşı. Esenbel, Abe’nin “daha ılımlı ve ben merkezli” olmasına rağmen yine de ABD ile uyumlu davrandığı kanısında. Bu yüzden Esenbel, Japonya’nın son hareketlerinin Çin’e gözdağı verme amacı taşıdığını söylüyor.
'SİYASİ TİYARO'
Esenbel’e göre 80’li ve 90’lu yıllarda derin bir ekonomik işbirliği geliştiren Japonya, Çin ve ABD arasında bir savaş söz konusu olamaz; o yüzden tarafların sadece birbirini sınadığı “siyasi bir tiyatro” söz konusu...
Esenbel, Çin’in agresif davranışlarını, ABD’nin ikili savunma anlaşmalarıyla Çin’i harita üzerinde bir çembere almış olmasına bağlıyor. Esenbel, “ABD, Çin’in siyasi ve askeri bir güç olarak ortaya çıkmasını kısıtlayan askeri anlaşmalar imzaladı. Çin ise ‘Benim ekonomim yükselişte. Bazı askeri adımlar atarsam bana ne cevap verecekler? Bakalım Amerikan savunma hattı ne diyecek?’ düşüncesiyle kaslarını gevşetmek ve egzersiz yapmak adına tehditkar davranıyor” açıklamasında bulunuyor.
Esenbel, ABD’nin kendi ekonomisine zarar gelmemesi için Çin ekonomisine bir gözdağı veremeyeceğini vurguluyor. Esenbel’e göre ABD attığı askeri adımlarla Çin’e “Sen kuzu kuzu ticaretini yap, ancak askeri ve siyasi bir tehdide dönüşme” mesajı veriyor.
