BIST 100 9.105,68 % 0,28
USD/TRY 32,3851 % 0,13
EUR/TRY 35,0666 % 0,14
Piyasalar
9.100,76
% 0,23
32,3853
% 0,13
35,0681
% 0,14
1,0802
% 0,13
47,59
-0,06
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Sermaye kontrolleri nasıl gelir?

Yunanistan'da kriz devam ederken, görüşmelerin başarısız olması durumunda bir sonraki adım sermaye kontrolleri olabilir

Soru-cevap: Yunanistan'da sermaye kontrolleri
BLOOMBERG NEWS 19 06 2015, 09:37

Yunanistan ve kreditörler arasındaki açmazda çözüm umutlarının azalmasıyla, ülke adım adım sermaye kontrollerine doğru ilerliyor.

Mevduat sahipleri rekor hızla paralarını çekerken, Yunan bankaları gittikçe daha fazla Avrupa Merkez Bankası tarafından sağlanan 80 milyar euroluk Acil Durum Likidite Yardımı'na (ELA) bağımlı hale geldi.

Eğer bu haftaki görüşmelerden çözüm çıkmazsa, AMB'nin şahin kanadından ELA faaliyetlerine sınırlamalar getirilmesi konusunda çağrılar gelmeye başlayabilir. Her ne kadar Yunanistan henüz bu tür kısıtlamalar getirmek gibi bir planı olmadığını söylese de, bankalardan hayat desteğinin çekilmesi durumunda hükümetin sermaye çekişlerini sınırlandırmaktan başka çaresi kalmayabilir.

İşte sermaye kontrolleriyle ilgili en sık sorulan sorular ve cevapları:

Sermaye kontrolleri nasıl gelir?

En muhtemel senaryo görüşmelerin başarısız olması ve Avrupalı liderlerin Atina'ya bankalara acil durum desteğini çekeceklerini söylemesi. Bu durumda Yunan Başbakanı Alexis Tsipras'ın önünde iki seçenek bulunuyor: Bankaların çökmesine izin vermek veya sermaye kontrolleri getirmek.

Yunanistan borç ödemesini yapmazsa ne olur?

ELA'lara karşı sağlanan teminatın çoğunluğu hükümet garantili tahviller ve hazine kağıtlarını da içeren Yunan devlet tahvillerinden oluşuyor. Yani eğer Yunanistan borcunu ödeyemezse Avrupa merkez bankacıları garantörün güvenilir olmadığını söyleyerek acil nakit yardımını çekebilir. Alternatif senaryoda ise, AMB Yunan teminatının nominal değeri üzerinde çok büyük bir indirim yaparak, maksimum potansiyel ELA üzerine büyük bir sınır getirebilir. AMB ELA'yı hemen sonlandırmayı da seçebilir.

Sermaye kontrolleri nasıl işler?

Kontroller büyük sıkıntı vermesi beklenir. Yunanistan'ın durumunda sürecin nasıl olacağını kimse bilmiyor, ancak Güney Kıbrıs'ta şöyle olmuştu: Kişi başına ATM'den para çekme sınırı günlük 300 euroyla sınırlandırılmıştı. Yurt dışına 5,000 eurodan fazla para transferleri özel bir komitenin onayına tabiydi. Şirketlerin tüm ödeme emirleri için belgelere ihtiyacı vardı ve 200,000 euronun üzerindeki yetkiler uygun likidite seviyesine göre belirleniyordu. Yurt dışında okuyan öğrencilerin aileleri çocuklarına üç ay içinde 5,000 eurodan fazla para gönderemiyordu. Yurt dışına seyahat eden Kıbrıslılar yanlarında 1,000 eurodan fazla para alamadılar. Sabit getirili mevduat hesaplarının kapatılması yasaklanmış, kredi ve kredi kartlarıyla yapılan ödemeler 5,000 euroyla sınırlanmıştı. Çekler nakde dönüştürülemiyordu.

Sermaye kontrolleri nasıl gelebilir?

Sürpriz faktörü etkili olabilir. Kıbrıs'ta 12 gün süren uzun bir banka tatiliyle başlamıştı. Bu süre hükümetin Euro Bölgesi liderleriyle ve IMF'yle bir anlaşma üzerine görüşmesi için zaman sağlamıştı. Tatil bittiğinde ise bankalar sınırlamalarla açılmış ve finansal sistem yeniden sermayelendirilmişti.

Buna kim karar verecek?

Bu karar hükümete bağlı. 1993'te kabul edilen yasaya göre, merkez bankası başkanı sınırlandırmaların getirilmesine karar verebilir, ancak Maliye Bakanlığı'nın da aynı gün içinde kararını onaylaması gerekiyor.

Ne kadar sürebilir?

Herhangi bir zaman sınırı yok. Geçici bir acil durum yöntemi olmasına rağmen, Kıbrıs'ta kontroller iki sene devam etmişti. Nisan 2015'te tamamen kaldırılmadan önce de kademeli olarak gevşetilmişti.

Yunanistan üzerinde başka nasıl etkileri olur?

Kontroller ülkeye zaman kazandırır. Yunanistan'ın kreditörlerle görüşmelerini daha rahat ilerletmek için nefes almasını sağlayabilir, ancak yüksek bir maliyet karşılığında. Şirket işlemlerine ve mevduat çekişlerine getirilen limitler perakende satışları, turizm, sanayi, ihracatlar ve ekonomik faaliyette bulunan tüm sektörlere zarar verir.

Tsipras'ın başka opsiyonu olur mu?

Aslında hayır. Eğer hükümet bankaların acil durum yardımlarının sınırlarına kadar kullanmasına izin verirse, mevduat sahiplerinin paralarını çekmek için bankalara koşmasıyla sistemin birkaç gün içinde parası tükenir.

Ülke ekonomisi likidite olmadan hareket edemeyeceği için bu durumda Yunanistan'ın eurodan çıkacağı neredeyse kesin olur. Hükümet eurodan çıkmayı planlasa da sermaye kontrolleri gerekli olur, çünkü yeni para basmak için zamana ihtiyaç olur.

Yukarı

Business HT×