BLOOMBERG NEWS
26 05 2015, 13:00 Güncelleme: 13:54
Haziran ayında Yunanistan'ın IMF'ye 1.6 milyar euro ödeme yapması gerekiyor. Ancak geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada Yunan İçişleri Bakanı Nikos Voutsis ülkenin bu ödemeyi gerçekleştiremeyeceğini belirtti.
Peki şimdi Atina'yı nasıl bir süreç bekliyor? İşte bundan sonra ne olacağını özetleyen ilgili 8 soru:
Bir sonraki IMF ödemesi ne zaman?
Yunanistan'ın aldığı borcu geri ödemesi için önümüzdeki 9 yıl içinde IMF'ye yaklaşık 20 milyar euro geri ödemesi gerekiyor. Haziran ayına olan 4 ödeme toplamda 1.6 milyar dolar civarında ve ilk 308 milyon euroluk ödemenin 4 Haziran'da yapılması gerekiyor. Daha sonra 12 Haziran'a 347 milyon euro, 16 Haziran'a 578 milyon euro ve 19 Haziran'a 347 milyon euroluk üç ödeme daha var.
Neden Haziran'a olan ödemelerle ilgili endişe var?
Yunanistan tahvil piyasalarına olan erişimini kaybetmesi nedeniyle borcunu ödemek için IMF'den ve euro alanından aldığı kredilere güveniyor. Kemer sıkma politikalarına karşı çıkan koalisyon yönetimi, kreditörlerle acil durum kredilerinin şartalarıyla ilgili müzakerelere devam ediyor. Geçtiğimiz yazdan beri yeni yardım kredisi almayan Yunanistan, kısa dönem sermaye kullanımı için ülke içinde aldığı pek çok tedbir sayesinde ödemelerini zamanında gerçekleştirmeyi başarmıştı.
Yönetimin, IMF ödemelerini gerçekleştirmek için gittikçe azalan ülke rezervlerini tamamen bitirmeyi mi yoksa taahhütlerini yerine getirmemeyi mi seçeceği belirsiz.
Yunan yetkililer ödemelerle ilgili ne diyor?
Pazartesi günü yaptığı bir açıklamada hükümet sözcüsü Gabriel Sakellaridis, Yunanistan'ın mümkün olan en uzun süre boyunca hem iç hem de dış yükümlüklerini yerine getireceğini, ancak likidite sorunun devam ettiğini belirtti. Ülkenin Haziran ödemelerini gerçekleştirmek için yeterli nakidinin olup olmadığyla ilgili yorum yapmaktan ise kaçındı. Hükümet geçtiğimiz aylarda pek çok kez maaşların ve emeklilik ödemelerinin öncelik sahibi olduğunu belirtmişti.
Ekonomik karar verme yetkisi bulunmayan Yunan İç İşleri Bakanı Nikos Voutsis, Pazar günü katıldığı bir televizyon programında IMF'ye Haziran'da ödeme yapılmasının mümkün olmadığını, ve kreditörlerle anlaşılmadığı sürece ödemenin yapılmayacağını söylemişti.
Mayıs ayı başlarında, Başbakan Alexis Tsipras kreditörle yazdığı bir mektupta IMF'ye olan Mayıs ayı ödemesinin yapılmayacağını söylemişti ancak Yunanistan bu ödemeleri zamanında gerçekleştirdi.
Yunanistan'ın ödemeyi yapacak parası var mı?
Yunanistan'ın likidite durumunu kesin olarak bilen kişilerin açıklamalarıne göre ülkenin 5 Haziran'a olan ödemeyi yapacak parası var. Zamanında yapılacak bir ödeme, Yunanistan yetkililerine ve kreditörlere mali yardım fonlarına erişim verecek bir anlaşma yapmaları için bir haftalık fazladan zaman verebilir.
Yunanistan mali yardım müzakerelerine katılan uluslarası bir yetkilinin açıklamasına göre, Yunanistan eğer tüm mevcut rezervlerini kullanırsa Haziran'ın son haftasına kadar ayakta kalabilir.
Ancak ülkenin mali durumu o kadar hassas ki, vergi gelirlerinin beklenenden az gelmesi gibi küçük bir değişiklik büyük bir finansal soruna yol açabilir.
Yunanistan IMF'den ödemeyi ertelemesini isteyebilir mi?
Yunanistan'ın bir ay içinde dört farklı ödeme yerine, tüm belağyı tek seferde ödeme hakkı var. Eğer Yunanistan tek ödeme yapmayı seçerse kreditörlerle anlaşmaya varmak ve ödemeyi yapmak için 19 Haziran'a kadar zaman kazanır.
Ancak hükümet tek ödeme hakkı için IMF'den izin istemek zorunda ve Pazartesi günü yaptığı açıklamada Sakellaridis bu olasılığın değerlendirildiğini söyledi.
Eğer bir IMF ödemesi kaçırılırsa ne olur?
Uluslararası kredi değerlendirme kuruluşları, Yunanistan'ın temerrüte düşme olasılığı olduğu konusunda uyarıyor. Ancak ödemeyi yapmaması durumunda temerrüte düşüp düşmeyeceği Yunanistan yönetimi için çok da önemli olmayabilir. Kısa vadede ödemenin kaçırılması durumunda en çok Yunanistan'a borç verenlerin etkileneceği tahmin ediliyor.
Ödemenin kaçırılma durumunda Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yunanistan' kreditörlerle anlaşması için kısa bir süre verip, ödeme kabileyetini artırmasını isteyebilir. Ancak sermaye piyasalarına erişimi olmayan Yunanistan bankaları ayakta kalmak için yaklaşık 80 Acil Durum Likidite Yardım Fonu'na (ELA) güveniyor ve ECB, Yunanistan ödeme yapmazsa ELA'yı tamamen kesebilir.
Bu durumda bankalar için tatil verilmesi Yunanistan'ın kreditörlerle anlaşması için ülkeye biraz daha zaman kazandırır, ancak bir anlaşmaya varılamazsa Yunan bankaları iflasa gider ve ülke Euro alanından çıkmaya hazırlanır.
IMF ne yapacak?
IMF'ye ödemeyi yapılmamasında iki hafta sonra Yunanistan, Washington'dan ödemelerin ciddiyetini hatırlatan bir mesaj alır. Bundan iki hafta sonra yöneticilerden biri İdare Kurulu'na bir ödemenin geciktiğini açıklar ve bu noktadan sonra "çapraz temerrüt" ve "çapraz-muacceliyet" olarak bilinen süreçler başlar.
Çapraz-temerrüt ve çapraz-muacceliyet nedir?
Yunanistan'ın IMF'ye olan borcunu ödeyememesi diğer kreditörlerden bazılarının temerrüt ilan etmesini mümkün kılar. Kreditörler Yunanistan'dan tüm borçlarını derhal ödemesini talep edebilir, ki bu sürece muacceliyet denir.
Yunan borcu çapraz-temerrüt ve çapraz-muacceliyet maddeleriyle pek çok borç vereni birbirine bağladığı için Yunanistan'ın bir borç verene karşı temerrüde düşmesi diğer çoğu borç verene karşı temerrüde düşmesi anlamına gelmektedir.
Yunan borcu ECB'nin elinde olan bonolar, Avrupa'nın malı yardım fonuna ait bonolar ve IMF borçları dahil olmak üzere, pek çok kaynaktan alınmış farklı tiplerde borçlardan oluşur.
