İngiltere'de şok sonuçlar

İngiltere'de dün yapılan seçimlerde oy sayımının bitmesine kısa bir süre kalmışken herkes şaşkın.

Seçim öncesi anketlerde ve yorumlarda ülkenin en büyük partisi Muhafazakar Parti ve İşçi Partisi'nin oylarının ülke tarihinde hiç olmadığı kadar yakın olması ve sandıktan bir belirsizlik çıkması bekleniyordu.

İlk şok BBC, ITN ve Sky kanallarının ortaklaşa yayınladığı sandık çıkış anketinden geldi. Anket, Başbakan David Cameron'ın Muhafazakarları'nın 316 sandalyeyle parlamentoda çoğunluğu elde edemese de, 238 sandalye alması beklenen Ed Miliband'in İşçi Partisi'ne büyük fark atarak birinci parti olacağını söylüyordu.

Saatler ilerledikçe Cameron'ın oyları arttı, ve tek başına iktidar olacak çoğunlupa sahip oldu.

Ancak en büyüğü olsa da seçimden çıkan tek şaşırtıcı sonuç bu değil. İşte İngiltere seçimlerinden çıkan en şok edici sonuçlardan bazıları:

• İşçi Partisi'nin büyük sandalye kaybından sonra lider Ed Miliband istifa etti. Seçim sonuçlarıyla ilgili “derin bir üzüntü” duyduğunu söyleyen Miliband'in ekibi liderin başarılı bir kampanya yönettiğini söylüyor, ancak parti içinde bir sonraki liderin kim olması gerektiğine dair konuşmalar başladı bile.

• İşçi Partisi'nin ulusal düzeyde yenilgisi kadar bir şaşırtıcı durum ise İskoçya'da neredeyse tüm varlığını kaybetmesi. Nicola Sturgeon liderliğindeki İskoçya Ulusal Partisi (SNP), geçen yıl bağımsızlık referandumuyla gündemde olan bölgede büyük bir zafer kazanarak parlementoda İskoçya'ya ayrılan sandalyelerin neredeyse tamamını aldı. Yani İngiltere, muhafazakarlar tarafından yönetilen hükümet ve ayrılık yanlısı parti arasında pek çok politik mücadeleye sahne olacak gibi.

• Sandıktan mağlup çıkan bir diğer parti is Liberal Demokratlar. 2010 seçimlerinden sonra kurulan koalisyonun küçük ortağı olan parti tüm ülkede büyük kan kaybetti. Her ne kadar parti lideri Nick Clegg koltuğunu korumayı başarsa da, kabinede yer alan pek çok parti üyesi meclis dışında kaldı ve Clegg da istifa etti.

• İngiltere'de seçim öncesi en çok konuşulan partilerden biri, ülkenin Avrupa Birliği'nden (AB) çıkması ve göçmen politikalarının değişmesi yönünde poitika yapan Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) olmuştu. 2014 yılı Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde en fazla oyu alan sağcı parti, diğer partilerinden üzerinde de AB konusunda politika açıklama baskısı yaratmıştı. Ancak bu seçimlerde etkisi beklenenin çok altında kaldı. Pek çok bölgede ikinci sırada olsa da şu ana kadar sadece 1 sandalye kazanabildi. Hatta lideri Nigel Farage parlamentoya giremedi ve görevinden ayrılan üçüncü parti lideri oldu.

Herkes şimdi anketlerin nasıl bu kadar yanıldığını sorguluyor. Kararsız seçmenlerin anketörleri yanıltan cevaplar vemesi ve sandık başında oy değiştirmesi gibi bir sebep olabilir.

Ancak anketler, metotları yüzünden de seçmenlerin politik eğilimlerini yansıtamıyor olabilir; ki sebep buysa ortada çok daha sistemsel bir sorun var demek. Özellikle insanların sabit telefon kullanımının gittikçe azalması ve internet üzerinden yapılan anketlerin ancak seçilmiş kişilerle yapılabilmesi gibi gerekçeler etkili oluyor olabilir.