BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3670 % 0,07
EUR/TRY 34,9567 % -0,17
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3678
% 0,07
34,9506
% -0,19
1,0776
% -0,12
47,65
0,00
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Rusya İran'da tedirgin

Tahran ile Washington'un arasındaki çekişmeli ilişki, Amerika'yı fazla meşgul ettiği için Rusya'nın sovyet etkisi ile ciddi ciddi ilgilenmesini engelliyordu

Rusya, İran anlaşmasını tedirginlikle izliyor
MARKETWATCH 08 04 2015, 13:04

Geçen hafta İsviçre Lozan'da bir grup bitkin diplomat Iran'la nükleer anlaşma sağlamak için taslak hazırlandığını açıkladığında, aralarından birinin sahte coşkusu gözden kaçmadı.

Rus Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov'un müzakereyi en kritik anında terk etmesi ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'yi o kadar rahatsız etti ki, Lavrov'u bizzat kendisi arayıp geri dönmesi için ikna etmesi gerekti.  Her ne kadar Lavrov hafta içinde gazetecilere müzakere hakkında olumlu konuşmuş olsa da, anlaşma dışında yapacak daha önemli işleri var gibi görünüyordu. Ne de olsa, anlaşma sağlandığı takdirde, ABD'nin Ortadoğu'da endişe etmesi gereken sorunlardan bir tanesi daha eksilecek ve Rus çevresi ile daha yakından ilgilenebilmesi için bir olanak sağlanacak. 

Rusya'nın bölgede nükleer silahlı bir İran görmek istemesi için bir neden yok, ama başı boş nükleer planlı bir İran tehdidi ve çekişmeli Washington-Tahran ilişkileri ABD'yi oyalayıp, Rusya'nın eski Sovyet etkisi ile ilgilenmesini engelliyordu. 

Rusya, Amerika'lıları ve İran'lıları ayırmak için elinden geleni yaptı. İran'a gelişmiş hava savunma sistemleri satma teklifleri, ABD'nin Iran nükleer tesislerini bombalama tehdidini vurgulamak için düzenlenmişti. Rus nükleer uzmanlardan oluşan bir grup, ilave güç reaktörleri kurmayı teklif ederek İran'ın sivil nükleer enerji sahibi olma isteğini arttırmıştı.

Rus bankaları, İran'ın finansal yaptırımlardan kurtulması için üzerilerine düşeni yaptılar.  Plan, en başından beri İran'a bomba sahibi olması için yardım etmek değil, Ortadoğu'daki zorlu bir piyonu kullanarak Rus milli güvenlik menfaatleri için önemli olan konularda ABD üzerinde güç sahibi olabilmekti.  

Yani eğer Washington İran sorunun çözmek isteseydi, ABD'nin Moskova'nın Rusya'yı çevreleme çabası olarak gördüğü Orta Avrupa'daki balistik füze savunması gibi konularda geri çekilmesi gerekirdi.

Ama işler belli ki Rusya'nın istediği gibi gitmedi. ABD ve İran sonunda temel sorunlarını çözmek için anlaştılar. ABD ve İran normalleşme yolunda ilerlerken Rusya Devlet başkanı Putin, aynı anda hem Rusya'nın Avrupa sınırları boyunca Amerika öncülüğünde askeri ittifak kurulmasına karşı korunmaya, hem de ekonomik krizi ve ülke içindeki güç mücadelesini idare etmeye çalışıyor. Rusya için durum enerji konusunda da daha iyi görünmüyor. 

RUSYA ENERJİ GELİRİNİ KAYBETMEK İSTEMİYOR

ABD ve İran'ın bu yaz anlaşma sağlama olasılığı, yakında piyasadaki İran petrol varillerinin artacağını gösteriyor. Bu da, ileride petrol fiyatıyla birlikte Rus rublesi de düşecek demek. Açık olmak gerekirse, anlaşmanın sağlanması piyasanın anında İran petrolüyle dolup taşması anlama gelmiyor. Avrupalılar, Amerika'nın da yardımıyla, ihracat yaptırımlarını kaldırdıkları taktirde, İran'ın satışa sunabileceği beklemede olan yaklaşık 35 milyon varil ham petrol olduğuna inanılıyor.  

Ama İran, petrol sahalarını tekrar oyuna sokmaya çalışırken zorluklarla karşılaşacak. Uzun süredir beklemede olan sahaları diriltmek için gelişmiş kurtarma teknikleri çok para ve altyapı gerektiriyor ve petrol fiyatı varil başına 50 dolara ulaşmışken, bunu uygulamak zor olacak. Güncel şartlar altında, İran bir sene içinde günde 400,000-500,000 civarı varil satabilir.

İran Yaptırımları yasası sona erene kadar, yani en az 2016 yılının sonuna kadar, Amerikalı yatırımcıları etkisi altında tutmaya devam edecek. Yine de, İran anlaşma hükümlerini yerine getirmek için üzerine düşeni yaptığı sürece, petrol sahalarını düzeltecek ilk kişiler Avrupalı ve Asyalı yatırımcılar olacaktır.

AVRUPA'NIN YENİ SEÇENEKLERİ

İran enerji sektörünün rehabilitasyonu, süreç ne kadar kademeli olsa da, Rusya'nın Avrupa üzerindeki enerji avantajını korumak adına verdiği mücadeleyi zorlaştıracak. Avrupa'nın doğal gaz ve petrol ihtiyaçlarının sırasıyla %29unu ve %37ini karşılayan Rusya, bölge için kritik bir enerji sağlayıcısı. Amerika 5 yıl içinde ilave 50 milyar metre küplük doğal gaz ihracatı yapacak olsa da, Rus doğal gazının düşük işlem ve nakliye maliyetinden dolayı, fiyat konusunda Rusya ile yarışamayacak. 



Yukarı

Business HT×