Anlaşmada öne çıkanlar

Nükleer programı yüzünden İran ve Batılı devletler arasında 12 yıldır buz tutan ilişkilerde tarihi bir eşik atlandı. İran ve altı dünya gücü arasında varılan nükleer anlaşmanın öne çıkan maddeleri şöyle:

- İran, zenginleştirilmiş uranyum kapasitesinin üçte ikisini 15 yıl süre ile azaltacak. Yeraltı nükleer tesisi Fardo'yu uranyum zenginleştirmek için kullanmaya son verecek.

- Az oranda zenginleştirilmiş uranyumun yüzde 96'sını azaltarak sadece 300 kilogramını elinde tutacak. Bunu uranyumu seyrelterek ya da ülke dışına göndererek gerçekleştirecek.

- Arak tesisindeki ağır su reaktörünün çekirdeği ortadan kaldırılacak. Arak, bir daha ciddi miktarda plütonyum üretemeyecek şekilde yeniden tasarlanacak.

TESİSLERE ABD'LİLER GİREMEYECEK

- İran, Birleşmiş Milletler müfettişlerinin askeri tesisler de dahil olmak üzere nükleer faaliyetleriyle ilgili bütün tesislere girmesine izin verecek. İran karşı çıksa da çok uluslu komisyon çoğunluk kararıyla bu itirazı geri çevirebilecek. İran'ın tesislere müfettişlerin girmesine izin vermesi için üç gün süresi olacak. Tesislere sadece İran'ın ilişkisi olan ülkelerin müfettişleri gelebilecek, o yüzden Amerikalılar tesislere giremeyecek.

DENETİMLERDEN SONRA YAPTIRIMLAR KALKACAK

- Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, İran'ın gerekli adımları attığını tasdik ettiğinde Birleşmiş Milletler, ABD ve AB yaptırımları kaldıracak.

- Konvansiyonel silah ticareti üzerindeki yaptırımlar beş, füze teknolojisi üzerindeki yaptırımlar sekiz yıl boyunca sürecek.

- İran'ın maddelere uymadığı tespit edilirse, ortak komite anlaşmazlığın 30 gün içinde giderilmesini amaçlayacak. Yine anlaşma sağlanamazsa BM Güvenlik Konseyi'nden bir daimi üyenin vetosu, yaptırımların yeniden uygulanmasına yetecek.