WSJ
10 12 2015, 09:15 Güncelleme: 09:22
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin, bir yandan yavaşlayan büyümesine çözüm ararken diğer yandan da döviz kuru rekabetinde tutunmaya çalışıyor. Çin Merkez Bankası (PBOC), çarşamba günü yuanı dolar karşısında 6,414 seviyesinde tuttu. Bu, yuan için 2011'den bu yana en düşük seviye.
Yuan, Merkez Bankası'nın sürpriz şekilde devalüe kararı aldığı ve hisse senedi piyasalarında 5 trilyon dolarlık değer kaybının yaşandığı 11 Ağustos'tan bu yana yüzde 3,4 değer kaybetti. O zamandan bu yana yuanı sabitlemek oldukça masraflı bir hale geldi. Çin Merkez Bankası'nın Ağustos'tan beri yuanın değerini artırmak için 130 milyar dolar harcadı.
Parasal genişleme hamleleri, bozulmuş döviz kuru ve yuanın sadece bir yönde gideceğine ikna olmuş piyasa algısı Pekin yönetimini dara düşürmüş durumda. Bir yandan Uluslararası Para Fonu (IMF) ve küresel yatırımcılar yuanın güçleneceğine dair ikna edilmeye çalışılırken, diğer yandan da milyarlarca dolar iç piyasadaki baskıyla birlikte dışarı çıkmaya devam ediyor.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi kıdemli ekonomisti Zhang Ming, Merkez Bankası'nın bir ikilemde olduğunu söyleyerek, alım gücü düşen yuanın Çinli şirketlere masrafların kısılması ve maaşların düşürülmesi yönünde baskı yaptığını belirtiyor. Zhang, Merkez Bankası'nın yuandaki değer kaybıyla doğacak Çin şirketlerinin dolar üzerinden borçlanmalarını ödeyememesi gibi risklere önem vermesi gerektiğini söylüyor.
"Son günlerde yaşananlar, karar vericilerin yuanda ılımlı bir küçülme istediğini gösteriyor" ifadesini kullanan Zhang, "Kötümser bir ticaret verisinden Fed'in faiz artışı beklentisine kadar her şey yuanın değer kaybedeceğini gösteriyor. Bugün Çin'de 10 yatırımcıdan dokuzu kısa dönemde yuanda bir dağılmayı beklediklerini söyleyecektir" diyor.
DÖVİZ REZERVLERİNDE 83 MİLYAR DOLAR KAYIP
Hafta başında açıklanan verilere göre Çin'in döviz rezervleri Kasım'da son iki ayın en düşük seviyesini görerek 87,22 milyar dolardan 3,44 milyar dolara geriledi. Ekonomistlere göre Pekin yönetimi, yuan üzerindeki baskıya daha fazla dayanamayabilir.
Londra merkezli hedge fon şirketi SLJ Macro Partners LLP'nin kurucusu Stephen Jen'e göre Çin'in yabancı varlıklara olan bastırılmış açlığı er ya da geç doyurulmalı. Jen'e göre dünyanın en büyük mal ihracatçısı konumundan dünyanın en büyük sermaye ihracatçısına yönelen Çin'de para birimi diğer gelişen ülkelerde olduğu gibi güçlenen dolar karşısında baskıyla karşı karşıya.
Jen'e göre Pekin'in iki seçeneği var: Ya sermaye çıkışlarını karşıladığı döviz rezervlerine güvenerek para biriminin kontrollü olarak düşmesine izin verecek, ya da para biriminin serbest düşmesine izin verip büyüyen ekonomik baskıları absorbe edecek kadar değer kaybedecek.
REZERV PARA KABUL EDİLMESİ ZAMAN ALACAK
Bazı analistlere göre IMF'nin dolar, euro ve yenden sonra yuana da rezerv para statüsü vermesi sembolik bir karar ve yuan Ekim 2016'ya kadar borçlanma sepetine dahil olamayacak. PBOC Başkan Yardımcısı Yi Gang, IMF'nın 'rezerv para' kararının ardından para birimini mantıklı ve dengeli bir seviyede sabitlemeye devam edeceklerini açıklamıştı.
Uluslararası piyasalardan sert devalüasyon kararı alınmaması yönünde bir baskıyla karşı karşıya olan Çin'de para birimindeki sert bir dağılma daha çok yabancı yatırımcı isteyen Pekin'in güvenilirliğini de azaltabilir. 2016 G20 seviyesinin ev sahibi ülkesi Çin, ihracatçılara desteklemek için para birimini düşük seviyede tutmaya devam edecek gibi görünüyor.
