BLOOMBERG NEWS
11 11 2016, 15:50 Güncelleme: 15:55
Ekonomisi iki yıldır resesyonda olan Rusya'da halkın neredeyse yüzde 50'si 1980'den önce inşa edilmiş Sovyet evlerinde yaşıyor. Dünya Bankası verilerine göre ülkede kişi başına düşen metrekare büyüklüğü 10'dan az.
Devlet yardımlarını alan bankalar ise bu durumu avantaja çevirerek yeni ev sahibi olmak isteyenlere mortgage dağıtıyor. 2016'nın ilk dokuz ayında 15,2 milyar doları aşan mortgage kredileri bu yıl yüzde 29 arttı ve 2017'de de rekor seviyeye ulaşması bekleniyor. Rusya'nın en büyük özel bankası Alfa Bank'ın verilerine göre mortgage olmayan kredilerde ise yüzde 8 düşüş yaşandı. Uzmanlara ülke büyümesi için şimdilik tek çözüm emlak piyasası.
Devlet kontrolündeki Sberbank ve VTB Group verilerine göre emlak talebi arttıkça, büyümenin gelecek yıl çift haneli rakamlara çıkması ihtimali güçleniyor.
Rusya'da ev sahibi olma oranı G20 ülkelerinde en yüksek seviyeye sahip. 2015'de doğurganlık oranının 1991'deki rekor seviyeye ulaştığı Rusya'da genç nüfus arttıkça ev talebi de artıyor. Ülkede çoğu devletin maiyetinde olan evlerin çoğu Sovyet döneminde inşa edildi.
Moody’s'in Yatırımcı Hizmetleri Başkan Yardımcısı Olga Gekht, Bloomberg'e yaptığı açıklamada resesyonla birlikte mortgage piyasasının büyüdüğünü söyleyerek "Perakende sektöründe endişeler artarken mortgage en güvenli kredi olarak değerlendiriliyor. Daha yeni ve daha iyi ev iştahı devam ettikçe de büyüyecek" dedi.
Ekonomide bu kadar önemli bir yere sahipken Rusya'nın diğer ülkeleri yakalamak için hâlâ çok yolu var. Alfa Bank verilerine göre mortgagelar gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 5'ini oluştururken, bu oran orta ve doğu Avrupa'da yüzde 15, ABD'de yüzde 62,9 ve İngiltere'de yüzde 67,6.
Renaissance Capital'ın Küresel Baş Ekonomist Charles Robertson'a göre otoriteler enflasyonu yüzde 4 ya da 5 seviyesnde sabitleyebilirlerse, büyüme için mortgage kredilerini kullanabilirler:
"Her mortgage, insanlar daha fazla mutfak eşyası ya da yatak odasına duvar kağıdı bakacak ve harcamalar artacak. Bu da Rusya için yerel talebin büyüme hikâyesi olacak."
Robertson'a göre bankaların geniş ön ödemeler konusundaki ısrarının piyasayı kolay krediyle gelen emlak balonundan da koruması gerekiyor. Merkez Bankası verilerine göre, Polonya ve Hırvatistan'ı zora sokan döviz cinsinden mortgage kredilerinin Rusya'daki oranı yalnızca yüzde 1,9.
