BUSINESSHT
27 07 2015, 08:01 Güncelleme: 08:14
Merkez Bankası tarafından yayınlanan son araştırmaya göre, artık konut sektörüne ilişkin gelişmeleri dört ay önceden tahmin etmek mümkün.
Araştırmacılar Aslıhan Atabek Demirhan ve Defne Mutluer Kurul tarafından konut arz ve talebini en çok etkilediği düşünülen faktörlerin seçilmesiyle oluşturulan “bileşik öncü göstergeler endeksi” sektör gelişmelerini bir çeyrek önceden tahmin ederek yatırımcılara, karar alıcılara ve konut almayı düşünenlere yol göstermeyi amaçlıyor.
Özellikle konut sektörünün diğer sektörlerle olan yakın ilişkisi düşünüldüğünde endeks kısa vadeli planlamalarda çok faydalı olabilir.
Endeks nasıl oluşturuldu?
Kısaca ÖNCÜKONUT olarak adlandırılan endeks oluşturulurken arz ve talep tarafından “ekonomik ve istatiksel anlamlılığı en yüksek olan değişkenler” seçildi.
Bu bağlamda en iyi performans gösterdiği belirlenen değişkenler; inşaat üretim endeksi, bina maliyet endeksi, diğer mineral maddeler ithalatı, yapı ruhsat alınan binaların değeri, tüketici güven endeksi ve evlilik sayıları oldu.
Ne kadar iyi bir gösterge?
Yaratılan endeksin sektöre dair ne kadar iyi bir gösterge olduğunu anlamak için karşılaştırmada kullanılacak referans bir veri de bulunması gerekiyor elbette.
Bu noktada ilk akla gelen en uygun veri konut satışları. Ancak 2008-2012 arasında üç aylık dönemlerde yayınlanan verilerin son üç senedir aylık olarak yayınlanması yeterince iyi gözlemleme yapılmasına engel oluyor.
Bunun üzerine yapılan incelemeler sonunda en sağlıklı göstergenin "özel sektör konut yatırımları" olduğu fark edilmiş.
Referans veriyle yaratılan endeks kıyaslandığında; endeksin referans seriyi bir çeyrek önceden tahmin edebildiği ve oldukça yakın bir tablo çizdiği görülüyor.
Talep verisi eksikliği
Ancak yazarlar özellikle talep tarafına ilişkin verilerin eksik ve zayıf olması sebebiyle talebi gösteren güçlü bir endeks yaratılmasının şu an için zor olduğunu söylüyor.
Ayrıca yazarlar, "Mevcut konut stokunun daha sağlıklı biçimde izlenebilmesi için, büyük konut projeleri ile TOKİ tarafından arz edilen konutlara ilişkin istatistiklerin oluşturulmasının birinci el satışların daha yakından takip edilmesi açısından önemli olacağını" belirtiyor.
