BUSINESSHT
31 07 2018, 14:04 Güncelleme: 14:33
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) piyasadaki artış beklentisine karşın faizleri değiştirmediği Temmuz ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında ekmek ve süt fiyatları konuşuldu.
TCMB'nin yayınladığı PPK toplantı özetinde, yıllık enflasyondaki yükselişin alt gruplar geneline yayıldığına dikkat çekilerek, enflasyondaki yükselişe en belirgin katkının da işlenmemiş gıda grubundan geldiğini ifade edildi ve "Önümüzdeki dönemde işlenmiş gıda fiyatları üzerinde ekmek ve çiğ süt alım fiyatları kaynaklı yukarı yönlü riskler söz konusudur." denildi.
Bugün yılın üçüncü enflasyon raporunu paylaşan TCMB, 2018 yıl sonu gıda enflasyon tahminini yüzde 7'den yüzde 13'e yükseltti.
Geçtiğimiz günlerde çiğ süt litre fiyatı 1,53 TL’den 1,80 TL’ye çıktı. Ekmek fiyatı için de enflasyon oranını aşmayan bir zam gündemde.
GIDA ENFLASYONU VURGUSU
Haziran ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu 7,89 puan artarak yüzde 18,89’a ulaşmıştı.
TCMB'ye göre bu yükselişte, sebze fiyatları öncülüğünde sert yükselen işlenmemiş gıda enflasyonu belirleyici oldu. PPK özetinde, "Bu dönemde, tarım ürünleri üretici enflasyonu ile gıda tüketici enflasyonu arasında önemli bir farklılaşma gözlenmiştir. Özellikle bazı sebze ürünlerinde üretici ve tüketici fiyat seviyeleri arasındaki makasın önemli ölçüde açılması, dağıtım zincirindeki piyasa aksaklıklarına işaret etmiştir" denildi.
BEKLENTİLERDE BOZULMA
Ayrıca TCMB, "İç talep koşullarının etkisinin azalacağı öngörülmekle birlikte enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. Bu çerçevede Kurul, sıkı para politikasının uzun bir müddet korunmasının gerekebileceği değerlendirmesinde bulunmuştur." ifadeleriyle beklentilerdeki bozulmaya dikkat çekti.
Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü Reel Sektör Verileri Müdürlüğü'nün düzenlediği Temmuz ayı Beklenti Anketi'nde Dolar/TL için beklenti tüm vadelerde yükselirken 12 ay sonrası için uygun ortalama tarihte ilk kez 5'i aşarak 5,0592 oldu. Beklentilerin medyan ortalaması 5,10 ve modu 5,25 çıktı.
TCMB İÇ TALEPTE YAVAŞLAM SİNYALLERİ İZLİYOR
PPK özetinde, TCMB Başkanı Murat Çetinkaya'nın da ifade ettiği ve PPK karar metninde görülen iç talep koşullarının yavaşlayacağı öngörüsüne geniş yer ayrıldı.
Metinde, şu değerlendirmeler öne çıktı:
"İkinci çeyrekte iç talebe dair yavaşlama sinyalleri artmaktadır. Bu dönemde, Türk lirasındaki değer kaybı, finansal oynaklık, belirsizlik algılamaları ve finansman maliyetlerindeki artış yurt içi talebi hem tüketim hem yatırım harcamaları kanalıyla yavaşlatmıştır. İnşaat ile ilişkili sektörlerde daha kuvvetli olmak üzere iç piyasaya yönelik sektörlerin üretiminde gözlenen yavaşlama bu görünümü teyit etmektedir. Diğer taraftan, kamu kesiminin harcamalar ve diğer mali tedbirler aracılığıyla iktisadi faaliyeti destekleyici duruşunun yurt içi talepteki yavaşlamayı kısmen sınırlaması beklenmektedir. Anket verileri, iktisadi faaliyetteki dengelenme sürecinin üçüncü çeyrekte de devam edebileceğine işaret etmektedir.
İkinci çeyrekte iktisadi faaliyetin yavaşlayarak ana eğilimine yakınsamaya başlaması ile birlikte işgücü piyasasında süregelen iyileşmenin durakladığı görülmektedir. Nisan dönemi itibarıyla hizmet ve sanayi sektörlerinde istihdam ılımlı bir şekilde artarken, inşaat istihdamındaki belirgin düşüş nedeniyle tarım dışı istihdam ilk çeyreğe göre gerilemiştir.
Özetle, ikinci çeyreğe ilişkin göstergeler iktisadi faaliyetin yavaşlayarak gerek büyüme hızı gerekse kompozisyon itibarıyla dengelenme sürecine girdiğine işaret etmektedir. Bununla birlikte, finansal oynaklıkların ve belirsizlik algılamalarının yüksek seyri, iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın boyutu ve süresi açısından aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır."
Kurul, önümüzdeki dönemde mal ve hizmet ihracatının büyümeye güçlü desteğinin sürmesi ve iç talepteki yavaşlamaya bağlı olarak ithalat talebinde gözlenen yavaşlamanın cari dengeyi olumlu etkilemeye devam etmesini bekliyor.
DÖVİZ KURU ETKİLERİ
Özet metinde beş kez döviz kuru etkisine vurgu yapıldı.
Döviz kuru gelişmeleri kaynaklı olarak yükselen maliyetlerin yakın dönemde temel mal enflasyonunu olumsuz etkilemeye devam edeceğinş değerlendiren Kurul, döviz tarafında şu değerlendirmeleri paylaştı:
"Önümüzdeki dönemde, enerji grubundaki yönetilen fiyatlarda döviz kuru ve petrol fiyatları kaynaklı birikmiş maliyet etkilerinin izleneceği öngörülmektedir.
Hizmet fiyatlarında, döviz kuru, petrol fiyatı ve gıda fiyatları kaynaklı maliyet baskılarının yanı sıra turizmdeki olumlu görünüme bağlı talep yönlü etkiler de hissedilmiştir.
Temel mal grubu yıllık enflasyonunun yüzde 18,55’e ulaşmasında son dönemde yaşanan döviz kuru gelişmeleri belirleyici olmuş, bu kapsamda dayanıklı mal ve diğer temel mallarda genele yayılan yüksek fiyat artışları kaydedilmiştir.
Döviz kuru gelişmeleri kaynaklı olarak yükselen maliyetlerin yakın dönemde temel mal enflasyonunu olumsuz etkilemeye devam edeceği değerlendirilmektedir."
