Seçimden sonra Türkiye'de neler değişecek?

Siyasi partilerin seçim beyannamelerinde ve kampanya döneminde ortaya çıkan vaatleri, 25 Haziran’da kim seçilirse seçilsin bazı adımların atılmasını gündeme getirecek. Ortak vaatlerin başında olağanüstü hal ( OHAL) uygulamasının kaldırılması geliyor.

Bedelli askerliğin kalıcı hale getirilmesi veya kısaltılması, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin güçlendirilmesi ya da parlamenter sisteme dönüş için Anayasa değişikliği yapılması, partilerin vaatleri arasında. Vaat başlıkları içinde emekliler, çiftçiler, ev kadınları, işsizler de yer alıyor.

Gazete Habertürk'ün haberine göre siyasi partilerin, önemli konularla ilgili dikkat çeken vaatleri şöyle:

OHAL KALDIRILACAK: Muhalefet 19 Temmuz’da 2 yıla ulaşacak olağanüstü halin (OHAL) kaldırılması konusunda ağız birliği yaparken, son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “24 Haziran’dan sonra OHAL’e neşter vurabiliriz” diyerek seçimi kazanması durumunda bu konuyu ele alacaklarını belirtti. MHP, OHAL’i savunan tek parti olarak kaldı. Temmuz ayında OHAL’le ilgili önemli değişiklikler gündeme gelebilecek.

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ: Anayasa değişikliği de tüm partilerin vaatleri arasında yer aldı. AK Parti cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin daha da güçlenmesi için Anayasa’yı değiştirecek çoğunluğa ulaşma hedefi belirlerken, CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi parlamenter sisteme yeniden dönmek için Anayasa değişikliği vaadinde bulundu. Millet İttifakı’nı oluşturan söz konusu 3 parti, seçim öncesinde ortak çalışma grubu oluşturarak, parlamenter sisteme geri dönüş takvimi belirlemek için çalışma başlattı.

İTTİFAK BARAJI: Seçim ittifaklarının yasal hale gelmesiyle ittifakla seçime giren partiler açısından seçim barajını etkisiz hale getiren yeni sistemde, partilerin baraja ilişkin vaatleri de yeni sistemdeki konumlanmalarına göre farklılık gösteriyor. MHP ve AK Parti, yüzde 10’luk ülke barajının devamından yana. CHP, barajı kaldırmayı ve yüzde 1 oy alan partinin bile Meclis’e vekil taşımasını sağlamak üzere Türkiye milletvekilliği vaat etti. İYİ Parti, barajı yüzde 5’e indirme sözü verdi.

BEDELLİ ASKERLİK: Seçim beyannamelerinde yer almayan bedelli askerlik, seçim meydanlarında ve sahada adayların çalışmaları sırasında en çok tartışma yaratan konu oldu. MHP’nin gündeminde olmayan bu konu, AK Parti’nin önde gelen isimleri tarafından seçimin ilanından bu yana gündemde tutuldu. “Şimdilik yok” açıklamalarına rağmen, seçim sonrası kalıcı bedelli askerlik veya askerliğin kısaltılmasına yönelik düzenleme yapılabileceği belirtiliyor. CHP’nin adayı Muharrem İnce, bedelliyi şartlı olarak destekleyeceğini açıkladı. İnce, “Bedelli askerlik konusuna sıcak bakmıyorum. Ama toplumun da bir gerçeği. Bir defaya mahsus olmak üzere bedelli askerliği bir şartla çıkarırız. Toplanan parayı üçe böleceğiz. Üçte birini er olarak askere gidenlere vereceğiz, üçte birini şehit ve gazi yakınlarına, üçte birini savunma sanayiine. Ancak bu şartla kabul edebilirim” dedi. CHP’nin askerliğe ilişkin, “süresini kısaltma” vaadi bulunuyor.

EMEKLİLER: 1 Kasım seçimlerine siyasi partilerin asgari ücretin artırılması vaadi damgasını vururken, AK Parti asgari ücrette yüzde 30 oranında artış yaptı. Bu seçimde ise siyasi partiler emekliler ve memurlara odaklandı. Tüm partilerin seçim beyannamelerinde emeklilere bayram ikramiyesine yer verildi. AK Parti Ramazan ve Kurban bayramlarında biner TL ikramiyeyi hayata geçirirken, muhalefet partileri çıtayı daha da yükseltti. İYİ Parti bayramlarda 1500’er TL, CHP de 1’er maaş tutarında ikramiye vaat etti. AK Parti ayrıca 65 yaş aylığını 266 TL’den 500 TL’ye çıkarma vaadinde bulundu. CHP ve MHP emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetinin giderileceğini belirtirken, İYİ Parti ve CHP 2000’den sonra emekli olanların aylıklarının iyileştirilmesi için adil bir intibak yasası vaadinde bulundu.

3600 EK GÖSTERGE: Tüm partiler, öğretmen, polis ve hemşireler başta olmak üzere bazı meslek grupları için 3600 ek gösterge vaadinde bulundu. AK Parti, yasa veya kanun hükmünde kararnameyle düzenleme gerektiren 3600 ek gösterge vaadiyle, memur emeklilerinin önemli bir kısmının emekli aylıklarında 500-600 TL artış anlamına gelen ek göstergeyi hayata geçireceğini açıkladı. Siyasi partilerin tamamının vaadi olan 3600 ek gösterge konusunda seçimden sonra yasal düzenleme yapılacak.

İŞSİZLİK SİGORTASI: Başta AK Parti olmak üzere siyasi partilerin tamamı, İşsizlik Sigortası Fonu’nun daha fazla sosyal koruma sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesini vaat etti. Bu kapsamda işsizlik maaşının artırılması, ortak vaatler arasında bulunuyor.

İşsiz gençlerin Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçları da siyasi partilerin ilgi odağında yer aldı.

MAZOTUN VERGİSİ: AK Parti çiftçilerin kullandığı mazotun yarısı tutarında devlet desteği verildiğini belirtirken, MHP çiftçilerin kullandığı mazottaki vergilerin kaldırılacağını, Saadet Partisi akaryakıttan alınan vergilerin azaltılacağını, İYİ Parti çiftçilere mazotun yüzde 50 indirimli verileceğini, CHP ise çiftçilerin kullandığı mazotun fiyatının 3 liraya indirileceğini vaat etti.

KREDİ BORÇLARI: Vatandaşların artan tüketici kredisi ve kredi kartı borçları da siyasi partilerin ilgi alanında. CHP, çiftçilerin tarımsal kredilerinin faizlerinin sıfırlanacağını, 26 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla bankalarda ve varlık yönetim şirketlerinde takibe düşmüş, kredi kartı ve tüketici kredisi borçlarının satın alınarak borç faizleri ile vergi, resim, harç, dosya parası, kapak ücreti gibi tüm mali yükümlülüklerin silineceğini belirtti. İYİ Parti de kredi kartı ve tüketici kredisi borçlarının silinmesi konusunda 30 Nisan 2018 tarihini esas aldı. MHP, vatandaşların kredi ve kredi kartı borçları ile yüksek faiz sarmalının neden olduğu yoksulluk tuzağından kurtarılmasının sağlanacağını belirtti.